متادون
متادون قدیمی ترین آگونیست مورداستفاده برای درمان نگهدارنده است . این دارو از سال 1965 در آمریکا برای درمان اعتیاد مورد استفاده قرار گرفت . ابتدا متادون برای این منظور هابه کار می رفت :
- سم زدایی کوتاه مدت : تجویز متادون برای مدتی کمتر از یکماه
- سم زدایی طولانی مدت : تجویز متادون برای مدت بین یک تا شش ماه
- اما از سال 1992 انستیتو ملی سلامت آمریکا (NIH)درمان نگهدارنده(تجویز متادون برای مدتی بیش از شش ما(رابعنوان درمان استاندارد وابستگی به مواد افیونی توصیه کرد.
- اتحادیه اروپا نیز از سال2000 میلادی درمان نگهدارنده باآگونیست را به عنوان درمان استاندارد به کشور های عضو توصیه نمود .
درمان نگهدارنده بامتادون نسبت به مصرف مواد افیونی این مزایارا دارد :
· بر خلاف مصرف کنندگان مواد که گاهی در وضعیت نشئه هستند و گاهی در وضعیت خماری مصرف کنندگان متادون در طول روزوضعیت خلقی با ثباتی دارند . در نتیجه قادر به اصلاح و باز سازی روابط خانوادگی و عملکرد شغلی خود می شوند .
· دسترسی زیستی متادون خوراکی و تزریقی با هم برابر است . بنابراین تزریق متادون حال بهتری نسبت به خوردن متادون ایجاد نمی کند .نتیجه این که احتمال تزریقی شدن مصرف کنندگان بسیار کم است .
· متادون دارویی بهداشتی وقانونی است. لذا بیمار مجبور نیست برای تامین نیاز های خود با افراد و سیستم های غیر قانونی وغیر بهداشتی و حتی جنائی ارتباط برقرار کند . درمان نگهدارنده با متادون شبکه ارتباطی بیمار را اصلاح می کندو از این طریق بر رفتار او اثر مثبت می گذارد .
هرچه تعداد بیشتری از بیماران دچاراعتیادوارددرمان نگهدارنده شوندخریداران موارد غیر قانونی کاهش می یابندودرنتیجه رونق بازارقاچاق مواد مخدرکاهش می یابد . این جایگزینی بر اقتصاد قاچاق( اقتصاد سیاه) اثر منفی می گذاردواز نظر اجتماعی راهی برای کاهش عرضه مواد محسوب می گردد .
نکات مهم در تجویز متادون
1-متادون یک داروی مخدر است. بنابراین مصرف بیش از حد آن(Overdose) بسیار خطرناک است . مسمومیت بامقدارزیادمتادون ، مثل مسمومیت با تریاک و هروئین می تواند باعث دپرسیون تنفسی(توقف تنفس) و مرگ شود . تحویل مقدار زیاد متادون به بیماران از طرفی باعث می شودآنها امکان مصرف زیاد از حد داشته باشندواز طرف دیگر این احتمال که این دارو به صورت غیرعمدی واشتباهی توسط اطرافیان بیمارخورده شودرا افزایش می دهد . مورد اخیر بسیار خطرناک است زیرادوز دارویی که یک بیماردر هر روزمصرف می کند برای یک کودک قطعاً کشنده است
2-مصرف همزمان متادون بامواد اثرات مثبت درمان نگهدارنده را خنثی می کند . لذا تحویل متادون بدون آزمایشات تصادفی برای ارزیابی احتمالی مصرف مواد کاری عبث است . از آنجا که متادون ، بوپرنورفین و سابوکسون آزمایش ادرار را مثبت نمی کنند هر نوع مثبت شدن آزمایش ادرار با کیت های سنجش (مورفین چک) نشان دهنده تخطی بیمار از برنامه درمان است .
3-بهترین اثر بخشی متادون در شرایطی اتفاق می افتد که بیمار در یک برنامه جامع رفتاری ( شامل آموزش بیمار و خانواده،گروه درمانی وآزمایشات تصادفی) قرار داشته باشد.تحویل متادون به عنوان تنها اقدام درمانی مورد تائید مراجع علمی نمی باشد .
بوپرنورفین و سابوکسون
بوپرنورفین نسبت به متادون داروی جدید تری است و مزایای زیر را دارد :
1- بوپرنورفین یک آگونیست نسبی(Partial Agonist)است بنابراین هر چقدر دوز دارو افزایش پیدا کند اثر آن از حد مشخصی بیشتر نمی شود . بنا براین نسبت به متادون خطرسوءمصرف و مسمومیت بسیارکمتری دارد .
2- بوپرنورفین چسبندگی بسیار بالایی به گیرنده مودارد . بنا براین بسیار به آهستگی از گیرنده جدا می شود و علائم بازگیری ناشی از تاخیر در مصرف دارو نسبت به متادون بسیار کمتر است .
نکته :2 میلی گرم بوپرنورفین معادل است با 20 میلی گرم متادون . بنا براین دوز دارویی متوسط توصیه شده برای بیماران درمان نگهدارنده به بوپرنورفین2-10 میلی گرم و برای بیماران درمان نگهدارنده با متادون 20-150میلی گرم می باشد .
نکته : بوپرنورفین در صورت بلع شدن دردستگاه گوارشی متابولیزه( تخریب) می شود . سطح بالایی در خون پیدا نمی کند . بنا براین روش تجویز بوپرنورفین زیر زبانی و از طریق جذب مخاطی است نه گوارشی.
نکته : چسبندگی بالای بوپرنورفین به گیرنده باعث می شود بوپرنورفین سایر آگونیست های چسبنده های چسبیده به گیرنده راازگیرنده جدا کندو خودش جای آنها بنشیند لذا اگر بوپرنورفین را به کسی که نشئه است بدهیم ، عملاً بیمار را خمار خواهد کرد . پس زمانی می توانیم بوپرنورفین رابرای بیمار شروع کنیم که یاحداقل24ساعت ازمصرف سایرمخدرها گذشته باشد و یا علائم بارز بازگیری مشاهده شوند .
تنها اشکال بوپرنوفین نسبت به متادون این است که بر خلاف متادون که دسترسی زیستی خوراکی و تزریقی یکسانی دارد لذاتمایل به تزریق آن وجود ندارد ، دسترسی بوپرنورفین تزریقی بالا تر از بوپرنورفین مخاطی است. در نتیجه ممکن است برخی بیماران سابقه تزریق داشته اند تمایل به تجربه تزریقی بوپرنورفین پیدا کنند و این دارو را در آب حل و تزریق کنند .
برای جلوگیری از این اتفاق داروی جدیدی به نام سابوکسون (suboxone) تولید شده که علاوه بر بوپرنورفین ، داخل آن نالوکسون وجود دارد . نالوکسون یک داروی آنتاگونیست(خنثی کننده مواد افیونی) است اماجذب مخاطی و گوارشی ندارد . بنابراین در شرایطی که سابوکسون به صورت زیر زبانی استفاده شود هیچ تفاوتی بابوپرنورفین ساده نداردولی اگرسابوکسون تزریق شود بر خلاف بوپرنورفین ساده ایجاد نشئه نمی کند زیرا نالوکسون جذب تزریقی دارد و مانع اثر بوپرنورفین می گردد .
دوز مصرف سابوکسون با دوز مصرف بوپرنورفین ساده برابر است .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.