داروهای پیش ساز دوپامین -لوودوپا

 داروهای پیش ساز دوپامین -لوودوپا

لوودوپا در مغز به دوپامین تبدیل می شود (همان ماده شیمیایی که در ماده سیاه مغز نیز ساخته می شود و در کنترل حرکات نقش دارد). لوودوپا اولین بار در دهه ی ١٩۶۰ معرفی شد و با اینکه پس از آن دهها داروی جدید برای این بیماری ساخته شده، همچنان موثرترین داروی علائم حرکتی بیماری پارکینسون لوودوپا است. این دارو می تواند روی تمامی علائم حرکتی اصلی این بیماری موثر باشد (حتی کندی حرکت که ناتوان کننده ترین علامت بیماری پارکینسون است).

ماده ای بنام کاربی دوپا نیز درون قرصهای لوودوپا گنجانده می شود تا اثر لوودوپا را تشدید کند و از عوارض لوودوپا (بخصوص تهوع و استفراغ) بکاهد.

لوودوپا نوعی اسید آمینه است. پروتئینهای غذایی نیز از اسید آمینه تشکیل شده اند. هم لوودوپا و هم اسیدهای آمینه ی پروتئینهای غذایی از جدار روده جذب می شوند و بنابراین در صورتی که لوودوپا نزدیک وعده های غذایی مصرف شود جذب آن کند و ناقص خواهد بود چرا که اسیدهای آمینه ی پروتئینهای غذایی برای جذب شدن با لوودوپا رقابت می کنند. همین رقابت در موقع ورود اسیدهای آمینه غذایی و لوودوپا به مغز نیز وجود دارد. نتیجه اینکه بایستی بین هر وعده غذایی (بخصوص غذاهای پر پروتئین) و هر دوز لوودوپا فاصله زمانی باشد (ایده آل این است که هر دوز لوودوپا حداقل یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت پس از غذا مصرف شود).

عوارض جانبی لوودوپا

تهوع و استفراغ شایعترین عوارض لوودوپا هستند. افت فشار خون در حالت ایستاده، توهم، هذیان، رفتارهای وسواسی نظیر قماربازی و تمایل زیاد به سکس، از دیگر عوارض آن است.

خواب آلودگی نیز از عوارض شایع است و حملات ناگهانی خواب بخصوص در شروع دارو یا در موقع افزایش دوز دارو گاهی رخ می دهد و می تواند خطرناک باشد. این حملات خواب گاهی بدون آگاهی بیمار است و ممکن است در موقع رانندگی یا انجام کارهای ظریف یا خطرناک باعث حادثه شود.

پر دردسرترین عارضه لوودوپا، دیس کینزی است. دیس کینزی یعنی رخ دادن حرکات غیر عادی در اندامها و سر و گردن و تنه بصورت حرکات پیچشی، کششی و پرشی که غیر ارادی هستند. این حرکات با لوودوپا و بخصوص در بیمارانی که بیماریشان پیشرفته تر است رخ می دهد. بطور معمول این حرکات در حد خفیف پس از هر دوز لوودوپا در بیمارانی که حداقل ۵־۳ سال از بیماریشان گذشته است و در حد شدید پس از ١۰־۵ سال رخ می دهد.

با پیشرفت بیماری بیاز به لوودوپا بیشتر می شود و بنابراین احتمال و شدت دیس کینزی هم بالا میرود و به حد غیر فابل تحمل میرسد و در این مرحله ممکن است جراحی پیشنهاد شود.

  با مصرف هر دوز لوودوپا، شروع اثر بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول می کشد و مدت اثر آن در بیماری پیشرفته در حد ۴־۲ ساعت است.

در مواردی که شروع اثر سریع دارو مورد نیاز باشد می توان آن را در آب پرتقال حل کرد و نوشید. البته در این موارد مدت اثر نیز کوتاه می شود.