بوپرنورفین می تواند جایگزین متادون در درمان اعتیاد شود .

 استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:

 بوپرنورفین می تواند جایگزین متادون در درمان اعتیاد شود

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: با توجه به شرایط بیمار، داروی "بوپرنورفین" می تواند جایگزین داروی متادون در درمان اعتیاد شود.

به گزارش پایگاه خبری و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (وب دا)؛ دکتر آذرخش مکری در سی و پنجمین سمپوزیوم اعتیاد و آسیب های روانی با موضوع " بوپرنورفین "با بیان تاریخچه کوتاهی از مصرف بوپرنورفین در دنیا و در ایران گفت: هم اکنون 400 هزار نفر در ایران روی درمان با متادون قرار دارند در صورتی که فقط حدود 20 هزار نفر از بیماران اعتیاد ایران، درحال درمان با بوپرنورفین هستند و جالب توجه است که در امریکا ، میزان مصرف این دو دارو، بنفع داروی بوپرنورفین است بطوری که در سال 2005  میلادی، یکصدهزارنفر بوپرنورفین مصرف می کردند، که این رقم در سال 2009 ، به حدود 800 هزار نفر و هم اکنون مصرف کنندگان این دارو در امریکا به یک میلیون و صد هزار نفر رسیده اند و در واقع داروی اصلی درمان اعتیاد در امریکا، " بوپرنورفین " است.

این روانپزشک به نقل از مطالعه ای در امریکا، گفت: نتایج این تحقیق نشان می دهد که تقریبا دو برابر افراد مورد مطالعه ، علاقه بیشتری به مصرف بوپرنورفین، نسبت به متادون نشان می دهند و وقتی از آنان پرسیده می شود که چرا به مصرف بوپرنورفین علاقه دارید؟، تاثیر بسیار زیاد آن برروی " وسوسه " به عنوان یکی از عوامل اعتیاد را مطرح می کنند.

وی  ادامه داد: 22 درصد افراد مورد مطالعه اعلام کردند که بوپرنورفین برای کنترل وسوسه آنان موثر بوده است و این درحالی است که 13 درصد افراد، متادون را برای کنترل وسوسه، مناسب دیدند.

به گفته وی، براساس نتایج این تحقیق، 42 درصد افراد ، بوپرنورفین را درازبین بردن " خماری" موثر دانسته و این درحالی است که 61 درصد افراد، متادون را بر روی " خماری " ناشی از ترک اعتیاد موثر می دانند و در مقابل 23 درصد افراد، بوپرنورفین را در از بین بردن عوارض جانبی موثر دانسته ولی هیچکدام از افراد ، متادون را در از بین بردن عوارض جانبی موثر ندانستند.

وی درباره چگونگی تاثیرگذاری نوپرنورفین، اظهارداشت: معجزه نوپرنورفین در میل بالای این دارو برای اتصال به گیرنده های افیونی است درحالی که اثر آن بر گیرنده ها کم است. بوپرنورفین، هم ضد درد است و هم ایجادکننده درد است، و این ناشی از فعالسازی گیرنده های افیونی است.

دکتر مکری با نشان دادن نموداری از میزان مصرف بوپرنورفین ، میزان اشغال گیرنده های افیونی و نتیجه آن بر روی اعتیاد بیمار، گفت : با افزایش میزان دوز مصرفی بوپرنورفین ، حال بیمار رو به بهبود می رود ولی تغییر محسوس آن به یکباره و در زمانی اتفاق می افتد که میزان مصرف بین 30 تا 32 میلی گرم در روز رسیده باشد که کنترل روی وسوسه اتفاق می افتد و علائم به حداقل می رسد.

   وی با اشاره بر اینکه تاثیرات مثبت مصرف بوپرنورفین در افراد سیگاری که بیش از 15 نخ سیگار در روز می کشند، مشاهده نمی شود، افزود: در واقع اگر گیرنده ها توسط نیکوتین اشغال شده باشد، بوپرنورفین روی این گیرنده ها بی اثر می شود.

وی در عین حال تاکید کرد: اگر فرد بیمار، سیگاری نباشد و پس از مصرف 32 میلی گرم بوپرنورفین، همچنان علائم اعتیاد ، وسوسه و بی خوابی باقی باشد، باید بوپرنورفین عوض شود و یا از روش دیگری برای درمان استفاده شود.

دکتر مکری  با توجه به عوارض کم مصرف بوپرنورفین، خطاب به روانپزشکان و درمانگران اعتیاد که در سمپوزیوم شرکت کردند، تصریح کرد: هرچند که عوارض بوپرنورفین ، کم است ولی با توجه به خواسته بیمار و آنچه که مورد شکایت او از مصرف دارو در سیر درمان است ، می توان بین متادون و بوپرنورفین ، انتخابی درست برای کمک به درمان اعتیاد داشت.

 بگفته وی، عوارض مصرف بوپرنورفین به مراتب کمتر از مصرف متادون است بطوری که مصرف متادون، دارای عوارض خواب آلودگی یا بی خوابی ، یبوست ، مشکلات جنسی و احساس نشئگی است، درصورتی که مصرف بوپرنورفین، عوارض " سردرد و افسردگی " را به همراه دارد.

این محقق افزود: براساس مطالعات انجام شده، می دانیم که داروی متادون بر روی کنترل عوارض محرومیت (عوارض جسمی ساز) و داروی بوپرنورفین برای کنترل وسوسه و بی خوابی موثرند، لذا با توجه به خواست بیمار و شکایت او از عوارض ترک اعتیاد می توان انتخاب و تجویز درستی بین این دو دارو ، داشت.

وی درعین حال براساس نتایج تحقیق دیگری در شش مرکز در امریکا که سه سال طول کشید، طعم بد داروی بوپرنورفین و همچنین مشکلات مصرف اولین دوز این دارو را برای بسیاری از بیماران ناخوشایند دانست و گفت: مشکلات ماه اول مصرف بوپرنورفین، باعث خروج تعداد بسیاری از بیماران از مسیر درمان در همان ماه اول مصرف این دارو می شود، درصورتی که مطالعات نشان داده که اگر بیمار، عوارض ماه اول مصرف بوپرنورفین را به سلامت طی کند، از ماه دوم به بعد ، دیگر فرق زیادی بین عوارض دو داروی بوپرنورفین و متادون وجود ندارد و از مزایای این دارو استفاده خواهد کرد.

دکتر مکری در پایان این بخش از سخنانش ، تصریح کرد: با افزایش تدریجی میزان دوز مصرفی بوپرنورفین بیمار تا 30 تا 32 میلی گرم در روز، 60 درصد ماندگاری بیماران بر مداخلات درمانی و کنترل وسوسه و در نهایت کنترل بهتر اعتیاد بیماران با بوپرنورفین را نسبت به متادون، شاهد خواهیم بود.

گفتنی است،  همایش علمی "اعتیاد و آسیب های روانی" با عنوان " بوپرنورفین " به همت مرکز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، برگزار شد.

هدف از برگزاری سمپوزیوم علمی یک روزه اعتیاد و آسیب های روانی که با حضور جمع کثیری از روانشناسان، روانپزشکان، پزشکان، مشاوران، مددکاران و مسئولان مراکز درمان و بازتوانی معتادان برگزار می شود، ارتقای سطح علمی متخصصان و دست اندرکاران برنامه اعتیاد و کاهش تقاضا می باشد که با اختصاص 4.25  امتیاز بازآموزی برای شرکت کنندگان آن همراه است