علم شناخت مواد مخدر و روان گردانها /The official blog of Dr Yazdanniaz : افزایش بهای داروهای ترک اعتیاد و ارزان شدن قیمت مواد مخدر

افزایش بهای داروهای ترک اعتیاد و ارزان شدن قیمت مواد مخدر
سعید کوشافر: اعتیاد اتشی است که دامن خانواده را میگیرد , جوانان را به سوی نابودی سوق میدهد و باعث فلج شدن یک جامعه میشود , اعتیاد از هر نوعش باعث میشود تا یک جامعه مولد وپویا در مدت زمانی نه چندان طولانی به جامعه ای خموده و سست تبدیل شود , اینها همه از اثرات اعتیاد در خانواده است , در هربخش از یک خانواده که این عارضه یا به قول برخی ها بیماری بروز کند , اثراتش را بر سایر بخشهای خانواده میگذارد .

برخی براین باورند که شیوع اعتیاد از جمله تلاشهای دشمن برای نابودی نسل جوان ایرانی یا حداقل به حاشیه کشاندن انها تدارک دیده شده و توجیه انها نیز افزایش سطح زیر کشت خشخاش در کشور همسایه افغانستان پس از روی کارامدن دولت در این کشور بوده , این درحالی بوده که طی همه این سالها , پس از خروج طالبان , امنیت و نظارت بر مسایل امنیتی در این کشور بر عهده نیروهای ناتو بوده که ظاهرا با کشت مواد مخدر مخالفند و در برنامه هایی نمایشی اقدام به نابودی مزارع خشخاش میکنند , اما واقعیت این است که بر اساس گزارش جدیدی که اداره بین المللی مبارزه با مواد مخدر و جنایات وابسته به سازمان ملل متحد منتشر کرده است، سطح زیر کشت خشخاش در افغانستان در سال دو هزار و سیزده برای سومین سال پیاپی افزایش یافت.
براساس این گزارش میزان تولید تریاک در سالجاری میلادی 4800تن تخمین زده شد.
سازمان ملل متحد می‌گوید که سطح زیر کشت خشخاش در افغانستان در سال جاری میلادی 18 درصد افزایش داشته ‌است. اداره مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد هشدار داده‌ است که اگر وضعیت کنترل نشود، کشت و تولید مواد مخدر در سال های آینده بیشتر می شود.
درعین حال خبرهایی که نیروهایی امنیتی کشورمان منتشر میکنند حاکی از این نکته است که تعداد لابراتوارهای تولید مواد مخدر شیمیایی نیز به طور قابل توجهی در مناطق مرزی کشورهای همجوار و همچنین داخل کشور درحال افزایش است .
اما برخی دیگر بر این باورند که مشکلات اجتماعی , نبود تفریحات سالم و محدودیت های فرهنگی و درگیریهای اقتصادی باعث شده که بسیاری از اعضای جامعه به مواد مخدر پناه ببرند , انها همانهایی هستند که معتادان را بیمار میدانند و تنها را ه حل مبارزه با اعتیاد را بگیر وببند نمیدانند , انها براین باورندکه اگرچه جلوگیری از ورود وفروش مواد مخدر از هرنوع؛ میتواند درکاهش اعتیاد موثر باشد , اما هرگز راه حل اصلی نیست , کما اینکه اکنون دیگر با توزیع مواد مخدر صنعتی که نیاز به واردات ندارد , وبسیار خطرناکتر از مواد مخدر سنتی مانند تریاک است , عملا این راهکار جوابگو نخواهد بود .
درعین حال انها به کشورهایی مانند هلند اشاره میکنند که استعمال مواد مخدر در مکانهایی خاص در آن کشور ازاد است , اما همه مردم ان کشور معتاد نیستند , که تعداد معتادان این کشور بسیار کمتر از کشورهایی است که دران توزیع مواد مخدر و اعتیاد جرم است .
انها بر این باورند که باید اول مشکلات اساسی جامعه را حل کرد, به عقیده انها باید علت را از میان برد تا بتوان معلول را درمان کرد.
دراین میان مراکز ترک اعتیاد , تنها نکته ای است که ضرورت وجود ان درمیان هر دو گروه مشترک است وتمام کارشناسان و محققان این حوزه بر راه اندازی و توسعه این مراکز اتفاق نظر دارند ؛ چرا که درمان گرفتارشدگان دراین معضل را , به هردلیلی که به اعتیاد روی اورده بودند , را بدون هیچ توجیهی واجب میشمارند .
اما درباره شیوه های ترک میان کارشناسان بازهم اختلاف نظر است و هر کدام شیوه ای را پیشنهاد میکنند که البته بجز شیوه های غیر درمانی , درهمه موارد اگر نتیجه به سلامتی و بازگشت فرد معتاد به جامعه بیانجامد مفید است , اما درمان دارویی با توجه به اینکه باعث نمیشود فرد از کار روزانه اش بیافتدو سختی های ترک بدون دارو را تحمل کند ؛ که خود باعث فرار بسیاری از معتادان از ترک میشود؛ این روزها از همه شیوه های دیگر بیشتر توسعه یافته و کلینیکهای درمانی زیادی در شهرها گشایش یافته است , هر چند هنوز هم برخی بر این باورند که 70درصد معتادان درمان یافته در این مراکز دوباره به سمت اعتیاد گرایش میابند , اما نباید از نقش موثر این مراکز در سلامت بسیاری از جوانان , مردان وزنان غافل شد , مراکزی که این روزها خود با مشکلات فراوانی دست وپنجه نرم میکنند که باعث شده خدمات مناسبی به معتادان درحال ترک ارایه ندهند .
مشکلاتی درحوزه دارو که باعث شده برخی معتادان درحال ترک دوباره به سمت مواد مخدرتمایل یابند ,مواردی چون گرانی داروها و بی کیفیتی انها سبب شده که دربرخی موارد مواد مخدر ارزانتر و ساده تر به دست بیماران رسیده و انها را از مراجعه مکرر به مراکز درمانی بی نیاز کند.
*** کاهش اثربخشی داروی ترکدرهمین زمینه , مدیرکل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور از افزایش 60 درصدی قیمت داروهای ترک اعتیاد همچون "متادون" و "بوپرنورفین" خبر داد.
فرید براتی‌سده، با بیان اینکه صاحبان مراکز ترک اعتیاد با مراجعه به دانشگاه شهید بهشتی برای دریافت مواد ترک اعتیاد با افزایش 60 درصدی قیمت آن مواجه شده‌اند، افزود: مراکز با مراجعه برای دریافت دارو از بالا رفتن قیمت‌ها شکایت دارند و حتی از تعطیلی این مراکز با ادامه این روند خبر داده‌اند.
وی در مورد علت بالا رفتن قیمت داروها اظهار کرد: نبود و گرانی قیمت مواد اولیه و نداشتن برنامه‌ریزی صحیح وزارت بهداشت از جمله عوامل اصلی بالا رفتن قیمت داروهای ترک اعتیاد است.
براتی سده با اشاره به اینکه تا کنون داروها به صورت ماهانه در اختیار مراکز قرار می‌گرفت، اعلام کرد: هم اکنون به علت کمبود وجود دارو مراکز به صورت هفتگی از دانشگاه‌ها (شهید بهشتی) دارو دریافت می‌کنند، در حالی که در گذشته به صورت ماهانه دارو می‌گرفتند.
مدیرکل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با بیان اینکه قرص متادون در بازار کم است و به همین علت، شربت متادون توزیع می‌شود، خاطر نشان کرد: اثربخشی شربت متادون نیز کاهش یافته و علت آن هم به ترکیباتش مربوط می‌شود که ناشی از رقیق سازی و کم کردن مواد اولیه اثربخش در شربت است.
وی با بیان اینکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وظیفه نظارت بر قیمت داروهای ترک اعتیاد را بر عهده دارد، مدعی شد: این موضوع نشان می‌دهد وزارت بهداشت برنامه‌ریزی دقیقی در این زمینه نداشته و انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی جدی‌تر و پایدارتر موضوع را کنترل کند.
وی افزود: باید نظارت قوی‌تری توسط وزارت بهداشت در این زمینه صورت گیرد تا با کاهش قیمت داروهای ترک اعتیاد مواجه شویم.
***افزایش قیمت دارو
درهیمن راستا , سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس٬ با بیان اینکه افزایش قیمت داروی ترک اعتیاد٬ پروسه درمانی معتادان را با مشکل مواجه می‌کند٬ گفت: تهیه این داروها برای دولت هزینه‌ چندانی ندارد و دولت می‌تواند با ارایه راهکاری همچون اختصاص یارانه این داروها را با قیمت مناسب‌تری توزیع کند.
سلیمان عباسی در مورد افزایش 60 درصدی قیمت داروی ترک اعتیاد٬ افزود: به لحاظ علمی می‌توان نسبت به استفاده از داروی ترک اعتیاد نگاهی درمانی داشت زیرا به وسیله آن می‌توان از گرایش معتادان به موادمخدر دیگر مانند شیشه یا هروئین جلوگیری کرد.
این نماینده مردم در مجلس نهم٬‌ با تاکید بر اینکه داروهای ترک اعتیاد می‌تواند میزان استفاده از مواد مخدر را در معتادان کنترل کند٬ تصریح کرد: این داروها باید در شرایط مناسب در اختیار بیماران قرار داده شود تا این افراد بتوانند روند پیشرفت درمان خود را به وسیله این داروها کنترل و از مواد مخدر فاصله بگیرند.
وی٬ ضمن هشدار نسبت به خطرات پیرامون افزایش قیمت داروی ترک اعتیاد در کشور٬ افزود: اگر بیماران در دستیابی به داروی ترک اعتیاد با مشکل روبرو شوند یا قیمت داروها چندین برابر شود٬ نه تنها پروسه درمان با مشکل مواجه می‌شود بلکه ممکن است فرد بیمار دوباره به سمت استفاده از مواد مخدر روی آورد.
این نماینده مردم در مجلس نهم٬ تاکید کرد: نظارت بر نحوه درمان٬ کنترل قیمت‌ها و دسترسی به داروهای ترک اعتیاد بر عهده وزارت بهداشت است که در حال حاضر با مشملاتی در این بخش مواجه شده‌ایم.
عباسی٬ درباره اثربخشی داروی ترک اعتیاد٬ تصریح کرد: این داروها کیفیت پایینی ندارند و اگر نتوانسته به صورت مطلوب بر بیماران اثر بگذارد به دلیل استفاده نادرست بیمار از این داروها است بدان معنا که فرد معتاد یا در استفاده از دارو فاصله زمانی را رعایت نکرده یا بیش از حد مجاز به استفاده از داروی ترک اعتیاد روی آورده است.
عباسی٬ با بیان اینکه آسیب وارده ناشی از دسترسی پیدا نکردن به داروهای ترک اعتیاد در وهله اول به اجتماع بر می‌گردد٬ یادآور شد: این موضوع اقتصاد فرد بیمار را نیز تحت الشعاع قرار داده و در صورت ناتوانی بیمار در تهیه این داروها٬ مشکلات زیادی را برای وی به همراه می‌آورد.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس٬ گفت: امیدواریم مسئولان بهداشت و درمان تدبیری مناسب برای کنترل قیمت داروی ترک اعتیاد داشته باشند چراکه تهیه این داروها برای دولت هزینه‌ای چندانی ندارد و دولت می تواند با ارائه راهکاری همچون ارائه سوبسید٬ این داروها را با قیمت مناسب‌تری توزیع کند.
***واکنش وزارت بهداشت درهیمن زمینه , معاون داروی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن تکذیب اخباری مبنی بر افزایش چند برابری قیمت داروهای مخدر، عنوان کرد: بوپرنورفین و متادون داروهای تولید داخل هستند و قیمت آنها تنها 50 درصد افزایش یافته است.
دکتر شمسعلی رضازاده با عدم تایید اظهارات مدیر کل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی، عنوان کرد: کاهش اثربخشی داروهای مخدر و رقیق کردن شربت‌های متادون صحت ندارد.
وی ادامه داد: داروهای مخدر همگی بر اساس استانداردها ساخته می‌شوند و کیفیت آنها در حال حاضر با کیفیت آنها در گذشته هیچ تفاوتی ندارد.
معاون سازمان غذا و دارو همچنین درباره سهمیه‌بندی داروهای مخدر به علت بروز کمبودهایی در زمینه تهیه مواداولیه مورد نیاز برای تولید این داروها، گفت: آمار و میزان مصرف داروهای مخدر مشخص بوده و همیشه سهمیه‌بندی شده توزیع می‌شوند و هیچ‌گاه به صورت آزاد در دسترس قرار نمی‌گیرند.
وی افزود: اگر تغییری در نحوه توزیع داروهای مخدر به وجود آمده است و به جای توزیع ماهانه به صورت هفتگی در اختیار مراکز قرار می‌گیرند، ارتباطی با کمبودها ندارد و مربوط به سیاست‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی است.
رضازاده در پایان تاکید کرد: در حال حاضر کمبودی در خصوص داروهای مخدر نداریم و روال تولید این داروها به حالت عادی بازگشته و در مراکز ترک اعتیاد توزیع می‌شود.
همچنین , مدیرکل اداره سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره اختلال موجود در توزیع داروهای ترک اعتیاد طی دو هفته اخیر گفت: مسئولان مربوطه قول داده اند که این مشکل بزودی برطرف شود.
دکتر عباسعلی ناصحی، افزود: نگران اختلال توزیع داروهای ترک اعتیاد از جمله شربت متادون بودیم که اتخاذ تدابیر لازم را برای تامین این دارو فراهم کردیم.
وی با بیان آنکه قیمت دولتی داروهای ترک اعتیاد افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: کمبود اینگونه داروها به ویژه در برخی استان ها و دانشگاه های علوم پزشکی از جمله دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مشهود است.
مدیرکل اداره سلامت اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، اضافه کرد: دوز دارویی هیچ بیماری به علت کمبودهای دارویی کاهش نیافته است.
ناصحی با اشاره به راه اندازی سامانه مدیریت مراکز درمان سوء مصرف مواد طی چهار ماه گذشته، افزود: طبق آمار این سامانه، هم اکنون حدود پنج هزار مرکز درمانی اعتیاد در کشور فعالیت دارند.