کانابینوئیدها که ترکیبات موجود در گیاه شاهدانه و آنالوگ های سنتتیک آنها هستند، مشتقات اسیدهای چرب به ویژه اسید آراشیدونیک می باشند.
حشیش و ماری جوانا هر دو از گیاه شاهدانه هندی با نام علمی «sativa connabis» بدست می آیند.
ترکیب عمده و فعال گیاه شاهدانه دلتا ـ 9 ـ تترا هیدروکانابینول (9-THC) می باشد.
بیشترین مقدار ماده کانابینوئید در سر گل گیاه شاهدانه سپس در برگ و مقداری هم در ساقه و ریشه یافت می شود ولی تخم یا نه آن کانابینوئید ندارد.
در افرادی که سیگار ماری جوانا تدخین می کنند در عرض 15 دقیقه علائم Eaphoria (سرخوشی) دیده شده و 9-THC در پلاسمای این افراد افزایش یافته است.
اثرات عمده کانابینوئیدها:
کانابینوئیدها دارای چهار اثر عمده می باشند:
1ـ کاهش فعالیت حرکتی
2ـ سختی حرکتی
3ـ کاهش دمای بدن
4ـ اثرات ضد دردی
گیرنوای کانابینوئیدی:
دو نوع CB1 و CB2 از گیرنده های کانابینوئیدی شناسایی شده است.
هر دو نوع این گیرنوها، به پروتئین های G مهاری متصل شده و سبب کاهش آنزیم آدنیلات سیکلاز و در نتیجه کاهش تولید CAMP و در نتیجه تحریک مسیر MAPK می شوند.
CB1 به تعداد زیادی در مغز وجود دارد که نشان دهنده نقش کانابینوئیدها در حافظه و کنترل حرکت می باشد.
توزیع CB1 در تمام قسمت های مغز یکسان نیست و بیشترین مقدار این گیرنده در عقده های قاعده ای (Basal gonglia) و لایه مولکولی مخچه و هیپوکامپ می باشد.
CB1 در عقده های قاعده ای در فعالیت حرکتی خودبخودی (در جوندگان) نقش دارد و مصرف زیاد و دائم کانالینوئیدها می تواند سبب بروز Ataxia (آتاکسی = ناهماهنگی حرکات) شود.
CB1 به تعداد زیادی در سلول های هرمی هیپوکامپ، شکنج دندانه ای و کورتکس (لایه V , I ) وجود دارد و نشاندهنده شرکت کانابینوئیدها در حافظه است.
وجودگیرندهای CB1 در هیپوتالاموس در اشتها (APPEFILE) و ایجاد هیپوتری نقش دارد.
اندوکانابینوئیدها از طریق هیپو تالاموس در تنظیم رفتار خوردن و از طریق سیستم لیمسیک در ارزیابی لذت از غذا نقش دارند. اندوکانابینوئیدها در تنظیم اشتها با لپتین و گرلین همکاری دارند.
دیده شده که دوز پایین سبب افزایش اخد غذا شده ولی دوز بالا روی اخد غذا اثری ندارد ولی فعالیت فیزیکی موشها را افزایش داده و از این طریق سبب کاهش وزن وجودگیرنوهای CB1 در ساقه مغز و طناب نخاعی سبب کاهش درد از این طریق می شود.
گیرن های CB2 در سیستم عصبی مرکزی یافت نشده و محیطی است بیشتر در قسمت های حاشیه ای طحال لوزالمعده و سیستم ایمنی (T-CELLS & B-CELLS) وجود دارند.
وجود CB2 در سیستم ایمنی سبب سرکوب سیستم ایمنی در اثر استفاده از ماری جوانا می شود و عمل خود را از طریق کاهش پروتئین های G ماری و کاهش CAMP در لوکوسیت ها انجام می دهد.
«اثر کانابینوئیدها برآزادسازی ترنس میترها»
کانابینوئیدها از طریق مهار پیش سیناپس کلسیم سبب کاهش آزاد سازی ترنسمیترها می شوند.
ـ در هیپوکامپ سبب مهار آزادسازی GABA و ACH می شوند.
ـ سبب مهار رهایش CCK (کوله سیتوکینین) که توسط K+ برانگیخته شده می شوند. (مهار CCK حافظه)
ـ گلوتامات و دوپاسین را نیز مهار می کنند.
«اثر کانابینوئیدها بر جریانات غشایی»
پیک های ثانویه فعال شده توسط فعال شدن گیرنده های CB1 در نواحی مختلف نفر با هم یکسان نیستند. بعنوان مثال گیرنده های CB¬1 در نورون های هیپوکامپ رت سبب 1ـ مهار کانال های کلسیمی نوع N و P/Q می شوند در حالیکه در ناحیه STRIMATUM کانال های کلسیمی نوع N را فقط مهار می کنند.
2ـ سبب افزایش جریان یون های پتاسیم در نورون های هیپوکامپ از طریق کانال های پتاسیمی وابسته به ولتاژ نوع A می شوند.
3ـ سبب مهار GABA uptake در فضای سیناپی می شوند.
4ـ سبب مهار پتانسیل پس سیناپی مهاری «IPSP» می شوند.
«کانابینوئیدهای اندوژن»
مهمترین آنها عبارتنداز:
1ـ آناندامید بیشترین اثر را روی CB2 دارد.
2ـ آزاشید و نیل گلیسرول
سطوح پایین آناندامیدها در پلاسما و مایعات مغزی نخاعی پیشنهاد می کند که در همان بافت هایی که سنتز می شوند، متابولیز می شوند.
از آنجائیکه آناندامید خیلی لیپوفیل است، بنظر نمی رسد دروزیکوهای سیناپس ذخیره شود و در غشا بصورت پیش ساز باقی می ماند.
حضوراندوکانابینوئیدها در تکامل مغز، لانه گزینی جنین و شیر مادر بیانگر نقش حیاتی در رشد و نمود نوزاد را دارد.
دیده شده که بلوکه کردن سیستم اندوکانابینوئیدی مانع از شیرخوردن بچه موش ها در ؟ موجب گرسنگی کشنده می شود.
مطالعات نشان داده که مصرف ماری جوانا باعث بروز آسیب های شناختی و مهارت هایی می شوند که احتیاج به زمان واکنش دارد.
کانبینوئیدهایی مانند ماری جوانا سبب آسیب در فرآیند در یادگیری و حافظه، هوشیاری، توجه و هماهنگ کردن فعالیت های حرکتی می شود. این اثرات تا دو روز پس از مصرف می تواند ادامه یابد.
مصرف 1 یا 2 سیگار ماری جوانا تا 24 ساعت می تواند سبب از بین رفتن هوشیاری و مهارت های که در رانندگی لازم است شود.
اگر با داروهای دیگر مثل الکل استفاده شود، آسیب های شناختی به مقدار بیشتری افزایش یابد. افزایش سن سبب کاهش گیرنده های کانابینوئیدی در بیشتر قسمت های عقده های قاعده ای غیر از گلوبوس پالیدوس می شود.
دیده شده که گیرنده های کانابینوئیدی در برخی بیماری های «نورودژنرایتو» مانند یارکینسون و هانتینگتون کاهش می یابد.
«اثرات کانابینوئیدها بر حافظه»
مطالعات نشان داده که اگر فردی بطور مزمن در معرض 9-THC یا سیگارهای ماری جوانا قرار گیرد ساختمان و عمل هیپوکامپ دچار اختلال می شود.
اگر نورون های هیپوکاپی کشت شده یا قطعات هیپوکاپی در معرض 9-THC قرار گیرد، جسم سلولی نورون چروکیده شده و DNA آن قطعه قطعه می شود که نشان دهنده مرگ سلولی است. این مرگ سلولی سبب نقص حافظه و اثر سمی 9-THC در افرادی است که ماری جوانا مصرف می کنند. اثرات نوروتوکسیک سیگار ماری جوانا 50% بالاتر از عامل سرطان زایی است که در سیگار تنباکو (pricarcianogen-benzo-α-pyrene) وجود دارد.
مطالعات نشان داده که کانابینوئیدها سبب مهار TP در هیپوکامپ در ناحیه CA1 می شوند. مکانیم عمل به این طریق است که کانابینوئیدها سبب مهار رها شدن گلوتامات و Ach و نورآدرنالین در سلول های کشت شده هیپوکامپ رت شده در نتایج سبب مهار LTP در هیپوکامپ از طریق CB1 و مهار آدنیلات سیگار و در نتیجه مهار کانال های کلسیمی نوع N می شود.
بنظر می رسد که فعالیت گیرنده CB1 سبب تحریک مسیر سیکلواکسیژناز و ایجاد در رادیکالهای قطعه قطعه شدن DNA و چروکیده شدن جسم سلولی و در نتیجه مرگ سلولی می شود. مطالعات جدید نشان داده که اثرات 9-THC بر LTP اثرات دوگانه است.
بطوریکه 9-THC در غلظت های کم (اندوکانابینوئیدها) که بعد از دپولاریزاسیون سلول های CA1 هیپوکامپ آزاد می شود، سبب افزایش LTP ولی غلظت های بالا سبب کاهش LTP می شود.
اثرات حاد کانابینوئیدها عبارتنداز: سرخوشی از دست دادن حافظه کوتاه مدت، تحریکات حسی، اغتشاش فکری، از دست دادن شخصیت به افزایش ضربان قلب، قرمز شدن بافت ملتحمه چشم و تضعیف سیستم ایمنی.
اثرات مزمن شامل آسیب شناختی و از بین رفتن LTP می باشد.
1ـ درمان درد
2ـ درمان MS (مالیتپل اسکلروز عضلانی)
3ـ محافظ عصبی در ایسکمی و ترومای مغزی بواسطه اثر برای آزاد سازی گلونامات
4ـ تنظیم انتقال عصبی دو پامین و عملکرد آن بر عقده های قاعده ای در نتیجه تأثیر بر اختلالات حرکتی مثل پارکینون
5ـ درمان گلوکوم
6ـ اختلالات قلبی و عروقی
7ـ درمان آسم
8ـ تحریک اشتها در بیماران سرطانی و بیماران مبتلا به ایدز
9ـ در درمان تعوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی
10ـ تسکین علائم افسردگی و اضطراب
آنزیم FAAH (Fatty Acid) سبب هیدرولیز آناندامید شود مهار آن سبب افزایش سطح آناندامید مغز شده و این خود می تواند هدفی برای تولید داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی در آینده نزدیک باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.