تعاريف و ترمینولوژی مصرف مواد مخدر Addiction Terminology Glossary

چقدر با تعاريف مصرف مواد آشنا هستيد

اصطلاحات و تعاریف در مواد مخدر

طراحي هر برنامه اي براي پيشگيري و كنترل اعتياد در محل كار، نيازمند آشنايي با مفاهیم سوء مصرف و وابستگی است.

ضرورت این آشنایی در این موضوع است که هر فرد مصرف کننده ای، معتاد نیست بلکه سابقه مصرف و میزان مصرف ماده در تفکیک اعتیاد(وابستگی) از دیگر انواع مصرف اهمیت دارد.

الف) وابستگي به مواد: این کلمه برای اعتیاد پیشنهاد و جایگزین شده است و به این شکل تعریف می شود:

الگوي ناسازگارانه مصرف مواد با ايجاد ناراحتي قابل ملاحظه‌اي از نظر باليني است كه ظرف 12 ماه با 3 مورد يا بيشتر از موارد زير نمایان می شود:

1) تحمل: كه با مصرف مواد در يكي از حالات زير مشخص مي‌گردد:
الف) نياز به افزايش قابل ملاحظه‌ مقدار مصرف ماده براي رسيدن به آثار دلخواه
ب) كاهش قابل ملاحظه‌ تأثير ماده با استفاده مداوم از ميزان ثابت ماده مورد نظر
2) علائم محروميت يا قطع مصرف : كه با يكي از موارد زير مشخص مي‌گردد:
الف) ايجاد علائم محروميت و ناراحتي‌هاي مشخص براي هر ماده بخصوص در هنگام قطع يا كاهش مصرف آن
ب) نياز به استفاده از همان ماده (يا ماده‌اي مشابه) براي رفع يا پرهيز از بروز ناراحتي‌هاي ناشي از محروميت از مواد
3) ماده غالباً بمقدار بيشتر يا دوره‌اي طولاني‌تر از آنچه مورد نظر است مصرف شود
4) ميل دائم براي مصرف ماده وجود داشته و يا تلاشهاي ناموفقي براي قطع يا كنترل مصرف ماده انجام شده باشد.
5) وقت زيادي براي بدست آوردن ماده صرف گردد (مثلا مراجعه به پزشكان متعدد، يا رانندگي مسافت‌هاي طولاني براي تهيه آن). وقت زيادي براي مصرف آن صرف شود (مثلا تدخين‌هاي پياپي) و يا وقت زيادي براي بهبود اثرات مصرف آن صرف گردد.
6) فعاليت‌هاي مهم اجتماعي، حرفه‌اي و يا تفريحي بخاطر مصرف مواد كنار گذاشته‌ شود يا كاهش يابد.
7) ادامه مصرف ماده علي‌رغم آگاهي از بوجود آمدن مشكل روانشناختي يا جسمي پايدار يا عود كننده كه ناشي از مصرف آن ماده باشد يا با مصرف آن ماده تشديد گردد (مثلا ادامه مصرف كوكائين بصورت مكرر علي‌رغم آگاهي از ايجاد افسردگي ناشي از مصرف كوكائين و يا ادامه مصرف الكل علي‌رغم آگاهي از اين موضوع كه زخم معده با ادامه مصرف آن شدت مي‌يابد)
- در صورتي كه تحمل يا علائم محروميت (موارد 1 يا 2) وجود داشته باشد وابستگي جسماني نيز وجود خواهد داشت
در صورتي كه تحمل يا علائم محروميت (موارد 1 يا 2) وجود نداشته باشد اين وابستگي بدون وابستگي جسماني است.

وضعیت دیگری که در مصرف کنندگان مواد مشاهده می شود سوءمصرف است.. سوء مصرف کننده در مقایسه با مصرف کننده وابسته در شرایط بهتری قرار دارد.به عبارتی دیگر او معتاد نیست .هر جند مصرف مواد در او مشکلاتی را در ابعاد مختلف به وجود آورده است ولی این مشکلات و عوارض ناشی از مصرف مواد به اندازه وابستگی به مواد نیست.

ب) سوء مصرف ماده: الگوي ناسازگارانه مصرف ماده است كه باعث ايجاد پيامدهاي مضر، منفي و عود كننده مي‌گردد. در این حالت دیگر دو وضعیت تحمل و محروميت وجود ندارد . برای تشخیص سوء مصرف بروز يك يا چند مورد از علائم زير در طول 12 ماه ضروری است.