متادون

متادون یک داروی مخدر تسکین دهنده درد مشابه مورفین می باشد. همچنین علائم برگشتی در افراد معتاد به هروئین یا سایر داروهای مخدر را کاهش می دهد. متادون از خانواده مواد شبه افیونى است و بیشتر در درمان وابستگى به سایر شبه‌افیونى‌ها نظیر هروئین، کدئین و مورفین کاربرد دارد .
 متادون یک داروی مخدر تسکین دهنده درد مشابه مورفین می باشد. همچنین علائم برگشتی در افراد معتاد به هروئین یا سایر داروهای مخدر را کاهش می دهد.
متادون یک شبه افیونى (اپیوئید) مصنوعى است، یعنى از مواد شیمیایى در آزمایشگاه به دست مى آید. سایر شبه افیونى‌ها یا طبیعى هستند مانند مرفین و کدئین که فرآورده‌هاى طبیعى بوته خشخاش هستند و یا شبه‌افیونیهاى نیمه‌مصنوعى هستند مانند هروئین، که مرفینى است که به طریقه شیمیایى پردازش شده است. (دى استیل مورفین)
متادون در طى جنگ دوم جهانى در آلمان ساخته شد و اولین بار براى تسکین درد به کار رفت. درمان با دوز نگهدارنده متادون که از بروز علائم ترک تریاک جلوگیرى کرده و تقاضاى آن را کاهش داده و یا از بین مى‌برد، براى اولین بار در سال‌هاى ۱۹۶۰ برای درمان اعتیاد به این ماده متداول شد.
استفاده از دوز نگهدارنده متادون به تنهایی منجر به معالجه فرد معتاد نمى شود، بلکه به عنوان جزئی از  فرآیند درمان معتادان  به مواد افیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این افراد از حمایت هاى طبى و اجتماعى لازم براى تثبیت و بهبود زندگى بهره مند و تشویق مى شوند مادامى که این دارو در مورد آنها موثر است، به درمان ادامه دهند.
بیشتر کسانى که متادون برای‌شان تجویز مى‌شود، براى وابستگى به  مواد افیونى ها تحت درمان قرار گرفتهاند.
این افراد شامل کسانى هستند که به داروهاى غیرقانونى مانند تریاک و هروئین و داروهاى تجویز شده توسط پزشک نظیر کدئین وابستگى پیدا کرده‌اند.
افراد معتاد به مواد شبه افیونى هاى کوتاه اثر مانند هروئین باید متادون را به طور منظم دریافت کنند تا از بروز علائم ترک جلوگیرى شود.
همچنین متادون براى کسانى که به طور مرتب از مواد شبه افیونى به طو رتزریقی استفاده مى‌کنند و آلوده به ویروس ایدز  HIV یا هپاتیت C هستند، تجویز مى‌شود تا به ادامه روند ترک در این افراد کمک کند و خطر انتشار عفونت را از طریق استفاده از سوزن مشترک کاهش دهد.
متادون گاه در تسکین درد افراد مبتلا به درد شدید مزمن یا درد همراه با بیمارى هاى علاج ناپذیرى که منجر به مرگ مى شوند، به کار مى رود.
متادون چه احساسى در فرد  ایجاد مى‌کند؟
برخى از افرادى که درمان با متادون را شروع مى‌کنند، سرخوشى و آرامشى را احساس مى‌کنند که در میان تمامى داروهاى شبه افیونى مشترک است.
با ادامه درمان و رسیدن به یک دوز ثابت، تحمل به این اثرات ایجاد مى‌شود. کسانى که در حال درمان با متادون هستند، غالباً احساس خویش را از استعمال متادون، “طبیعى” عنوان مى‌کنند.
درمان با متادون بر تفکر آنها تاثیرى ندارد، مى توانند کار کنند، به مدرسه بروند و یا از خانواده مراقبت کنند. متادون همچنین از تاثیر نشئه آور هروئین و سایر شبه افیونیها ممانعت مى‌کند و بدین ترتیب اثر این داروها را کاهش مى‌دهد.
درمان با متادون، عوارض جانبى هم ممکن است به همراه داشته باشد از جمله تعریق، یبوست و افزایش وزن.
اثرات متادون براى چه مدت باقى مى‌ماند؟
متادون ماده‌ای طولانی‌اثر است .شخصى که به مواد شبه افیونى وابستگى دارد با یک دوز متادون در شبانه‌روز از علائم ترک مصون مى‌ماند. در مقابل کسى که به هروئین براى پرهیز معتاد است، برای جلوگیری از بروز علائم ترک در خود باید سه تا چهار بار در روز این ماده را مصرف کند.
درمان روزانه با متادون مى تواند تا بى نهایت ادامه یابد اما اگر فردى که متادون دریافت مى کند و پزشک با وى براى پایان درمان به توافق برسد، از دوز متادون به تدریج در طول هفته ها یا ماه هاى متعدد کاسته مى شود و فرآیند ترک تسهیل مى‌شود.
در صورت قطع ناگهانى متادون علائمى چون دل پیچه، اسهال و دردهاى عضلانى و استخوانى بروز خواهند کرد.
این علائم در طول یک تا سه روز پس از آخرین دوز شروع شده، در طول سه تا پنج روز به اوج خود رسیده و سپس به تدریج از بین مى روند، گر چه سایر علائم مانند اختلال خواب و تمایل به مصرف دارو مى تواند براى ماه ها ادامه یابد.
آیا متادون خطرناک است؟
زمانى که متادون طبق تجویز پزشک دریافت مى شود، بسیار بى خطر بوده و آسیبى به اعضاى داخلى و یا قدرت تفکر وارد نمى کند، حتى اگر براى سال ها به طور روزانه مصرف شود.
از سوى دیگر متادون یک داروى قوى است و مى‌تواند براى کسانى که آن را به طور منظم دریافت نمى کنند فوق العاده خطرناک باشد، چرا که این افراد نسبت به اثرات آن تحمل پیدا نکرده اند.این دارو حتى دوزهاى بسیار پائین نیز مى‌تواند براى کودکان کشنده باشند.
از این رو تجویز متادون با دقت پایش و کنترل مى شود.
یک مزیت مهم متادون این است که این ماده مصرف هروئین را کاهش مى‌دهد. خطرات مصرف هروئین شامل مرگ بر اثر دریافت دوز بى رویه، ابتلا به عفونت HIV و هپاتیت C از راه کاربرد سوزن مشترک است. درمان متادون کمک مى کند که فرد از فجایع ناشى از استعمال هروئین مصون بماند.
آیا متادون اعتیادآور است؟
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  تعاریف جدید از “اعتیاد”، عوامل متعددى را در ارزیابى مصرف دارو توسط فرد مدنظر قرار مى دهند. این عوامل شامل “تحمل” یا نیاز به افزایش مداوم دوز دارو براى رسیدن به اثر یکسان؛ “وابستگى جسمی” یا بروز علائم ترک با قطع مصرف و “استعمال همراه با اضطرار” به رغم نتایج منفى حاصل از ادامه مصرف دارو هستند.
برخى مى گویند که متادون به همان اندازه هروئین اعتیادآور است. کسانى که متادون مصرف مى کنند، مسلماً نسبت به برخى اثرات آن تحمل پیدا کرده و در صورتى که دارو را به شکل منظم دریافت نکنند، دچار علائم ترک مى شوند.
اما اگر چگونگى و علت مصرف دارو را مورد توجه قرار دهیم، متادون در تعریف کامل “ماده اعتیادآور” نمى گنجد. اول از همه این که تجویز متادون برای بیماران  به عنوان یک درمان طبى در نظر گرفته مى شود و تنها براى کسانى تجویز مى شود که خود هم اکنون وابسته به داروهاى شبه‌افیونى مانند هروئین هستند
. براى این افراد، متادون یک جایگزین مطمئن براى روش هاى خطرناکى چون استفاده از هروئین به شمار مى رود. متادون ایشان را از اضطرار براى مصرف ماده مخدر رها کرده و بدان ها امکان بهبود زندگى شان را مى بخشد.
متادون گاه به عنوان داروى خیابانى مورد استفاده قرار مى گیرد، اما استعمال آن بیشتر به منظور پیشگیرى از علائم ترک هروئین است. اثرات متادون کندتر از آن ظاهر مى شوند و بیشتر از آن مى پایند که بتوان از آن به عنوان ماده اى مناسب براى سوء مصرف یاد کرد.
آنچه باید قبل از تجویز این دارو به پزشک اطلاع داد؟ متادون دارویی اعتیاد آور است و لذا باید تنها شخصی که برایش تجویز شده است از آن استفاده کند. و هرگز شخص دیگری  بدون تجویز پزشک مصرف نکند. به خصوص کسانی که سابقه اعتیاد و سو هء مصرف دارویی دارند . لذا دارو را در جایی نگه دارید که امکان دسترسی دیگران به آن میسر نشود. در صورتی که حساسیت آلرژیک به این دارو یا داروهای مخدر دیگری (مثل codeine,morphine,oxycotin)استفاده نکنید. همچنین اگر دچار حمله آسم و یا بیماری قولنج ایلارس هستید از این دارو اجتناب کنید. قبل از مصرف متادون موارد زیر را در صورت ابتلا اطلاع دهید.
- سابقه شخصی یا خانوادگی سندرم long QT
-آسم، COPD, sleep opnea,و سایر اختلالات تنفسی
- بیماری کلیه یا کبد
- کم کاری تیروئید
- انحنای ستون فقرات
- سابقه آسیب مغزی یا تومور مغزی
- صرع یا سایر اختلالات قبضی
- فشار خون پایین
- بیماری کیسه صفرا
-بیماری ادیسون یا آختلال غده آدرنال
- بزرگی پروستات یا مشکلات دستگاه ادرار
-بیماری روحی یا اعتیاد به دارو یا الک
این دارو برای جنین میتواند خطرناک باشد.اگر مادر در طول حاملگی از این دارو استفاده کند می تواند سبب اعتیاد یا علائم برگشتی بعد ازترک دارو در نوزاد شود. لذا اگر در طول درمان حامله شدید یا تصمیم گرفتید حامله شوید به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو از طریق شیر مادر عبور کرده و لذا می تواند به کودک آسیب برساند. لذا چنانچه شیرده هستید از این دارو استفاده نکنید. بزرگسالان و افراد مسن که دارای ناتوانی هستند بیشتر به این دارو حساس بوده و تحت تاثیر عوارض آن هستند.
چگونه باید از این دارو استفاده کرد؟ دارو را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید.هرگز بیش از اندازه و در مدت طولانی از این دارو استفاده نکنید. دستورات روی برچسب دارو را رعایت کنید. متادون نیز مانند سایر داروهای مخدر تنفس را کند می کند و اگر تنفس خیلی کند شود منجر به مرگ می شود . لذا به هیچ عنوان بیش از انداز ه تجویز شده توسط پزشک از این دارو استفاده نکنید. اگر متادون به عنوان بخشی از برنامه درمانی بیمار معتاد است حتما در خود کلینیک یا داروخانه مخصوص دارو را دریافت شود. ممکن است پزشک پیشنهاد کند که دارو توسط عضوی از خانواده شما یا پرستار به شما داده شود بدلیل اینکه مطمئن شود که به میزان لازم و تنها به عنوان درمان استفاده شده است.
داروی متادون به شکل قرص، محلول دهانی و یا به صورت تزریقی موجود است. هرگز از فرم قرص و یا مایع ان به صورت تزریق استفاده نکنید. برای اندازه گیری فرم مایع دارو حتما از قاشق مخصوص اندازه گیری استفاده کنید نه از قاشق های عادی.
فرم قرصی متادون به صورت نامحلول در آب ساخته می شود. پس از جویدن ، خرد کردن، یا بلعیدن یک باره قرص اجتناب کنید. بلکه قرص را در ۴ انس آب یا آب پرتغال  یا سایر شربت های مرکبات بدون الکل قرار داده و اجازه دهید به صورت مایع شود. قرص به طور کامل غیر محلول نیست . سپس مخلوط را یکباره بنوشید. برای اینکه از خوردن مقدار تمام دوز پیشنهادی مطمئن شوید مقداری آب در لیوان ریخته و پس از چرخش سریعا بنوشید.
داروی متادون را در محل خشک و سرد نگه دارید. در مورد مقدار مصرف دارو کاملا هوشیار باشید. زیرا ممکن است توسط شخص دیگری از افراد خانواده بدون تجویز پزشک استفاده شود .
در صورت عدم مصرف یک دوز ، چه اتفاقی می افتد؟
به محض به خاطر  آوردن ، دارو را مصرف کنید ولی اگر تقریبا نزدیک زمان مصرف دوز بعدی است دوز فراموش شده را حذف کنید و تا زمان بعدی منتظر بمانید . هرگز به دلیل از دست داد ن یک دوز در زمان بعدی دارو را بیش از اندازه مصرف نکنید.
در صورت مصرف بیش از اندازه چه اتفاقی می افتد؟اگر فکر می کنید بیش از مقدار لازم دارو را مصرف نمودید سریعا به اورژانس خبر دهید. زیر مقدار زیاد این دارو کشنده است بخصوص زمانیکه با الکل یا سایر داروهای مخدر استفاده شود. علائم ناشی از مصرف بیش از اندازه عبارتند از خواب آلودگی زیاد، سوزنی شدن مردمک چشم، گیجی، سردی و خیسی پوست، تنفس کند ، غش  یا قطع تنفس
در زمان مصرف دارو از چه چیزهایی باید اجتناب کرد؟
از نوشیدن الکل در زمان مصرف متادون اجتناب کنید زیرا منجر به مرگ میشود . حتی برچسب غذاها و سایر نوشیدنی های خود را کنترل کنید که حاوی الکل نباشد.
متادونن سرعت تفکر و عکس العمل را کند می کند لذا در هنگام رانندگی و یا سایر فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارد مراقب باشید.
عوارض جانبی متادون: در صورت ملاحظه هر گونه عکس العمل آلرژیک پس از مصرف دارو مثل کهیر، سختی تنفس ، ورم صورت ، زبان،  یا گلو به اورژانس اطلاع دهید.
همچنین در صورت بروز یکی از عوارض جانبی زیر به پزشک خود اطلاع دهید: تنفس کند، گیجی، وهم و خیال، تپش قلب، درد قفسه سینه ، مشکل تنفسی، احساس سبکی سر، غش
سایر عوارض کم خطر عبارتند از : احساس عصبانیت ، اضطراب و بی قراری، اختلال در خواب(بی خوابی) سرگیجه، خواب آلودگی، ضعف، دهان خشک، تهوع ، استفراغ، اسهال، یبوست، کم اشتهایی، کاهش میل جنسی، ضعف
چه داروهایی متادون را تحت تاثیر قرار می دهد؟
متادون را با سایر داروهای تسکین دهنده درد، آرامبخش ها ، شل کننده های عضلات یا سایر داروهای خواب آور یا کندکننده تنفس استفاده نکنید.
از مصرف همزمان متادون با داروهای زیر اجتناب کنید:
- داروهای دیورکتیک یا ادرار آور، آنتی بیوتیک ها
- داروهای مربوط به فشار خون و بیماریهای قلبی
- داروهای درمان ایدز
- بازدارنده های MAQ
-سایر داروهای مخدر
- داروهای مربوط به بیماری صرع
البته این لیست کامل نیست بلکه داروهای دیگری نیز وجود دارد که نباید همزمان با متادون مصرف شود. لذا بهتر است لیست تمام داروهای تجویزی و غیر تجویزی مثل ویتامین ها، مواد معدنی، داروهای گیاهی و غیره که مصرف می کنید را به پزشک اطلاع دهید.

اثرات طولانى مدت متادون
درمان با دوز نگهدارنده متادون یک درمان طولانى مدت است. درمان از یک تا دو الى بیست سال و یا بیشتر به طول مى‌انجامد. این درمان طولانى مدت به لحاظ پزشکى بى خطر و موثرترین درمان موجود براى وابستگى به مواد شبه‌افیونى است.

opium: متادون ,بوپرنورفین , سابوکسون

هیچ نظری موجود نیست: