آیا تا به حال از این واقعیت آگاه بودید که آنچه را که تصور می‌کنید می‌بینید، ممکن است دقیقا آن چیزی نباشد که واقعا وجود دارد! آیا می‌دانستید که مناطقی در مغز شما وجود دارد که پیام‌های عصبی بینایی را مورد پردازش قرار می‌دهند و حاصل کار این مناطق ممکن است تصویری ذهنی در مغز شما ایجاد کنند که تفاوت قابل ملاحظه‌ای با پیام‌های خام عصبی دارند؟
شاید تا به حال در کتاب‌های و صفحات اینترنتی به توهمات بینایی جالبی برخورده باشید و با این واقعیت آشنا شده باشید.
یک مثال ساده:
>———————————–<
<———————————–>
خط بالایی مقداری بلندتر از خط پایینی به نظر می‌رسد، در صورتی که هر دو خط طول یکسانی دارند!
در مورد خطاهای بینایی می‌شود، انواع و اقسام مثال‌ها را آورد، اما در این پست می‌خواهم در مورد خطای حسی‌ای بنویسم که افراد سالم را درگیر می‌کند و بیماران مبتلا به روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی را نه!
یک توهم یا خطای حسی مشهور، توهم ماسک توخالی نام دارد. در این توهم، قسمت داخلی مقعر یک ماسک صورت به بیننده‌ها نشان داده می‌شود ولی در کمال تعجب تصویرسازی ذهنی از این تصویر چیز دیگری از آب درمی‌آید و بیننده‌ها تصور می‌کنند که قسمت بیرونی یا محدب ماسک به آنها نشان داده شده است!
ولی یک ذهن اسکیزوفرن، چنین پردازشی را تصویر انجام نمی‌دهد و همان چیزی را درک می‌کند که می‌بیند و در این مورد خاص، برخلاف افراد سالم درک صحیح‌تری نسبت به واقعیت دارد!!
بیماری اسکیزوفرنی را می‌توان مختصر و مفید به صورت جدا شدن و گسیختگی تفکرات یک فرد از واقعیت تعریف کرد. این بیماری با هذیان‌ها و توهمات و تفکرات غیرمنطقی که با توضیح و استدلال اصلاح نمی‌شوند، مشخص می‌شود.
در توهم ماسک توخالی شدت، شدت توهم به اندازه‌ای قوی است که حتی وقتی در موردش آگاه هم می‌شویم، نمی‌توانیم تصویر واقعی را درک کنیم. مثل این می‌ماند که ذهن ما ماسک را در دست گرفته و آن را برگردانده است.
توصیه می‌کنم حتما این ویدئوی کوتاه جالب را در یوتیوب ببینید، تا عملا این خطای حسی جالب را آزمایش کرده باشید. این ویدئوی کوتاه بیش از یک میلیون و دویست هزار بار تا به حال تماشا شده است!
اما نکته جالب این است که مشابه این توهم در مورد اشیای دیگر به وجود نمی‌آید، یعنی اگر ذهن ما سطح مقعر اشیایی دیگر را محدب‌سازی ذهنی نمی‌کند. بسیاری از دانشمندان علوم اعصاب بر این باورند که در مغز مناطق مخصوص پردازش چهره وجود دارد و اگر این مناطق آسیب ببینند با وجود سالم ماندن خاطرات و اعمال دیداری دیگر، فرد بیمار از تشخیص چهره‌ها عاجز می‌شود.
دو دانشمند دانشگاه لندن به نام‌های دیما و جاناتان رویزر تصمیم گرفتند که عملا این مسئله را مورد بررسی قرار دهند که چرا اسکیزوفرن‌ها در این مورد خاص کلک نمی‌خورند! آنها ۱۳ بیمار اسکیزوفرن و ۱۶ شخص سالم را پای دستگاه عملکردی یا fMRI نشاندند و بعد تصاویر سه‌بعدی از چهره‌های محدب و قعر را به آنها نشان دادند. همان طور که انتظار می‌رفت همه اسکیزوفرن‌ها گفتند که چهره‌های مقعر دیده‌اند، در جالی که افراد سالم گفتند که چهره‌های محدب مشاهده کرده‌اند. MRI
این دو دانشمند، سپس اطلاعات MRI عملکردی را تحلیل کردند. آنها در این تحلیل از شیوه جدید استفاده کردند که می توانست نشان بدهد کدام مناطق مغز در حین انجام یک عمل خاص درگیر می‌شود. یافته آنها جالب بود:
وقتی به افراد سالم، تصاویری از چهره‌های مقعر نشان داده می‌شود، ارتباطات عصبی بین قشر پیشانی-گیجگاهی مغز و قسمتی از قشر پس سری مغز که مسئول حس پیام‌های دیداری است شکل می‌گیرد. اما در اسکیزوفرن‌ها چنین ارتباطات عصبی مشاهده نمی‌شود.
البته اسکیزوفرن‌ها تنها کسانی نیستند که چهره‌ها را به صورت مقعر درک می‌کنند، افراد مست و یا تحت تأثیر داروهای خاص هم ممکن است، چهره‌های مقعر را مقعر ببینند.
شاید تا به حال در کتاب‌های و صفحات اینترنتی به توهمات بینایی جالبی برخورده باشید و با این واقعیت آشنا شده باشید.
یک مثال ساده:
>———————————–<
<———————————–>
خط بالایی مقداری بلندتر از خط پایینی به نظر می‌رسد، در صورتی که هر دو خط طول یکسانی دارند!
در مورد خطاهای بینایی می‌شود، انواع و اقسام مثال‌ها را آورد، اما در این پست می‌خواهم در مورد خطای حسی‌ای بنویسم که افراد سالم را درگیر می‌کند و بیماران مبتلا به روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی را نه!
یک توهم یا خطای حسی مشهور، توهم ماسک توخالی نام دارد. در این توهم، قسمت داخلی مقعر یک ماسک صورت به بیننده‌ها نشان داده می‌شود ولی در کمال تعجب تصویرسازی ذهنی از این تصویر چیز دیگری از آب درمی‌آید و بیننده‌ها تصور می‌کنند که قسمت بیرونی یا محدب ماسک به آنها نشان داده شده است!
ولی یک ذهن اسکیزوفرن، چنین پردازشی را تصویر انجام نمی‌دهد و همان چیزی را درک می‌کند که می‌بیند و در این مورد خاص، برخلاف افراد سالم درک صحیح‌تری نسبت به واقعیت دارد!!
بیماری اسکیزوفرنی را می‌توان مختصر و مفید به صورت جدا شدن و گسیختگی تفکرات یک فرد از واقعیت تعریف کرد. این بیماری با هذیان‌ها و توهمات و تفکرات غیرمنطقی که با توضیح و استدلال اصلاح نمی‌شوند، مشخص می‌شود.
در توهم ماسک توخالی شدت، شدت توهم به اندازه‌ای قوی است که حتی وقتی در موردش آگاه هم می‌شویم، نمی‌توانیم تصویر واقعی را درک کنیم. مثل این می‌ماند که ذهن ما ماسک را در دست گرفته و آن را برگردانده است.
توصیه می‌کنم حتما این ویدئوی کوتاه جالب را در یوتیوب ببینید، تا عملا این خطای حسی جالب را آزمایش کرده باشید. این ویدئوی کوتاه بیش از یک میلیون و دویست هزار بار تا به حال تماشا شده است!
اما نکته جالب این است که مشابه این توهم در مورد اشیای دیگر به وجود نمی‌آید، یعنی اگر ذهن ما سطح مقعر اشیایی دیگر را محدب‌سازی ذهنی نمی‌کند. بسیاری از دانشمندان علوم اعصاب بر این باورند که در مغز مناطق مخصوص پردازش چهره وجود دارد و اگر این مناطق آسیب ببینند با وجود سالم ماندن خاطرات و اعمال دیداری دیگر، فرد بیمار از تشخیص چهره‌ها عاجز می‌شود.
دو دانشمند دانشگاه لندن به نام‌های دیما و جاناتان رویزر تصمیم گرفتند که عملا این مسئله را مورد بررسی قرار دهند که چرا اسکیزوفرن‌ها در این مورد خاص کلک نمی‌خورند! آنها ۱۳ بیمار اسکیزوفرن و ۱۶ شخص سالم را پای دستگاه عملکردی یا fMRI نشاندند و بعد تصاویر سه‌بعدی از چهره‌های محدب و قعر را به آنها نشان دادند. همان طور که انتظار می‌رفت همه اسکیزوفرن‌ها گفتند که چهره‌های مقعر دیده‌اند، در جالی که افراد سالم گفتند که چهره‌های محدب مشاهده کرده‌اند. MRI
این دو دانشمند، سپس اطلاعات MRI عملکردی را تحلیل کردند. آنها در این تحلیل از شیوه جدید استفاده کردند که می توانست نشان بدهد کدام مناطق مغز در حین انجام یک عمل خاص درگیر می‌شود. یافته آنها جالب بود:
وقتی به افراد سالم، تصاویری از چهره‌های مقعر نشان داده می‌شود، ارتباطات عصبی بین قشر پیشانی-گیجگاهی مغز و قسمتی از قشر پس سری مغز که مسئول حس پیام‌های دیداری است شکل می‌گیرد. اما در اسکیزوفرن‌ها چنین ارتباطات عصبی مشاهده نمی‌شود.
البته اسکیزوفرن‌ها تنها کسانی نیستند که چهره‌ها را به صورت مقعر درک می‌کنند، افراد مست و یا تحت تأثیر داروهای خاص هم ممکن است، چهره‌های مقعر را مقعر ببینند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر