سی سال مبارزه ناموفق با ویروس ایدز
از زمان کشف ویروس "اچ آی وی" HIV که باعث تخریب کامل سیستم ایمنی بدن می‌شود، بیش از سه دهه گذشته است و جهان هنوز در انتظار تولید واکسنی است که انسان را در برابر ابتلا به بیماری کشنده‌ی ایدز حفظ کند.
بنا بر آمار رسمی "نهاد مبارزه با ایدز" وابسته به سازمان ملل، شمار مبتلایان به این بیماری در سال ۲۰۱۴ بیش از ۳۴ میلیون تن بوده است. به این رقم هر روز حدود ۶ هزار تن افزوده می‌شود. به گفته‌ی میشاییل وارن، رئیس "تشکیلات جهانی جلوگیری از شیوع ایدز"، شتاب سرایت این بیماری در برخی از کشورهای آفریقایی، بیش از سایر کشورهاست.
تلاش برای مهار ویروس
تولید واکسن ضد ایدز، به دلیل ظرفیت بالای ویروس "اچ آی وی" در جهت تطبیق خود با محیط بسیار دشوار است. تا کنون بیش از ۱۰۰ آزمایش پرهزینه در کشورهای جهان برای تولید این واکسن صورت گرفته که اغلب با شکست روبرو شده است.
چندی پیش پژوهش‌گران آمریکایی از تولید واکسن ضد ایدزی خبر دادند که در ۱۳ میمون از ۲۴ میمون مورد آزمایش، ایجاد مصونیت کرده بود. این مصونیت (در ۱۲ مورد)، ولی بیش از یک سال دوام نداشت. در سال‌های اخیر، نیز آزمایش برای تولید واکسن HVTN 505 از سوی محققان آمریکایی به دلیل عدم دستیابی به نتایج مطلوب متوقف شد.
از آن گذشته در سال ۲۰۰۹ آزمایشات متعددی در تایلند صورت گرفت که ابتدا نتایج آن امیدوارکننده اعلام شد: به گفته‌ی این پژوهش‌گران، امکان سرایت ایدز با تزریق واکسن جدیدی موسوم RV144 تا ۳۰ درصد کاهش می‌یافت. اما شمار کسانی که بدنشان در این آزمایش به ویروس "اچ آی وی" آلوده‌شد، ۱۲۵ تن از میان ۱۶ هزار نفر بود. در این میان، تنها به ۵۱ تن واکسن ضد ایدز تزریق شده بود و ۷۴ تن باقی‌مانده، بدون تزریق واکسن مورد آزمایش قرار گرفتند.
با این‌حال قرار است، نمونه‌های تکمیل‌شده‌ی RV144 در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ در آفریقای جنوبی دوباره آزمایش شود.
درمان یا پیش‌گیری؟
بر پایه‌ی تازه‌ترین گزارش‌های "تشکیلات جهانی جلوگیری از شیوع ایدز" پژوهش‌گران کشورهای گوناگون در حال حاضر مشغول تحقیق روی بیش از ۳۰ نوع واکسن متفاوت با هزینه‌های سرسام‌آور ۵۰ میلیون دلاری هستند. پژوهش‌های محققان در تایلند، تا کنون بیش از ۱۰۰ میلیون دلار هزینه برداشته است.
برخی از کارشناسان معتقدند که به جای صرف هزینه‌های هنگفت برای یافتن واکسن ضد ایدز، باید در بخش تکمیل شیوههای گوناگون درمان آن سرمایه‌گذاری کرد. به گفته‌ی هانس یگر، یکی از این پژوهش‌گران، شیوههای درمانی در ۳۰ سال گذشته، با موفقیت‌های چشم‌گیری همراه بوده است. او می‌گوید: «تا کنون ۲۰ تن از مبتلایان به ایدز در سراسر جهان درمان شده‌اند.» به اعتقاد این کارشناس، امکان درمان ایدز، هم در مراحل اولیه و هم در مراحل پیشرفته، وجود دارد و تنها مسئله باقی‌مانده در این رابطه، تصمیم درباره‌ی چگونگی در دسترس قرار دادن داروهای آزمایش‌شده برای استفاده‌ی همگانی است.
تلاش برای مهار ویروس
تولید واکسن ضد ایدز، به دلیل ظرفیت بالای ویروس "اچ آی وی" در جهت تطبیق خود با محیط بسیار دشوار است. تا کنون بیش از ۱۰۰ آزمایش پرهزینه در کشورهای جهان برای تولید این واکسن صورت گرفته که اغلب با شکست روبرو شده است.
چندی پیش پژوهش‌گران آمریکایی از تولید واکسن ضد ایدزی خبر دادند که در ۱۳ میمون از ۲۴ میمون مورد آزمایش، ایجاد مصونیت کرده بود. این مصونیت (در ۱۲ مورد)، ولی بیش از یک سال دوام نداشت. در سال‌های اخیر، نیز آزمایش برای تولید واکسن HVTN 505 از سوی محققان آمریکایی به دلیل عدم دستیابی به نتایج مطلوب متوقف شد.
از آن گذشته در سال ۲۰۰۹ آزمایشات متعددی در تایلند صورت گرفت که ابتدا نتایج آن امیدوارکننده اعلام شد: به گفته‌ی این پژوهش‌گران، امکان سرایت ایدز با تزریق واکسن جدیدی موسوم RV144 تا ۳۰ درصد کاهش می‌یافت. اما شمار کسانی که بدنشان در این آزمایش به ویروس "اچ آی وی" آلوده‌شد، ۱۲۵ تن از میان ۱۶ هزار نفر بود. در این میان، تنها به ۵۱ تن واکسن ضد ایدز تزریق شده بود و ۷۴ تن باقی‌مانده، بدون تزریق واکسن مورد آزمایش قرار گرفتند.
با این‌حال قرار است، نمونه‌های تکمیل‌شده‌ی RV144 در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ در آفریقای جنوبی دوباره آزمایش شود.
درمان یا پیش‌گیری؟
بر پایه‌ی تازه‌ترین گزارش‌های "تشکیلات جهانی جلوگیری از شیوع ایدز" پژوهش‌گران کشورهای گوناگون در حال حاضر مشغول تحقیق روی بیش از ۳۰ نوع واکسن متفاوت با هزینه‌های سرسام‌آور ۵۰ میلیون دلاری هستند. پژوهش‌های محققان در تایلند، تا کنون بیش از ۱۰۰ میلیون دلار هزینه برداشته است.
برخی از کارشناسان معتقدند که به جای صرف هزینه‌های هنگفت برای یافتن واکسن ضد ایدز، باید در بخش تکمیل شیوههای گوناگون درمان آن سرمایه‌گذاری کرد. به گفته‌ی هانس یگر، یکی از این پژوهش‌گران، شیوههای درمانی در ۳۰ سال گذشته، با موفقیت‌های چشم‌گیری همراه بوده است. او می‌گوید: «تا کنون ۲۰ تن از مبتلایان به ایدز در سراسر جهان درمان شده‌اند.» به اعتقاد این کارشناس، امکان درمان ایدز، هم در مراحل اولیه و هم در مراحل پیشرفته، وجود دارد و تنها مسئله باقی‌مانده در این رابطه، تصمیم درباره‌ی چگونگی در دسترس قرار دادن داروهای آزمایش‌شده برای استفاده‌ی همگانی است.
