گروهی از پژوهشگران برزیلی در مقاله‌ای با عنوان «دین به عنوان عامل پیشگیری‌کننده از سوءمصرف مواد در دانشجویان برزیلی: پیمایشی ملی»، نتایج مطالعه‌ای را منتشر کردند که به بررسی ارتباط بین دینداری و مصرف مواد در دانشجویان این کشور اختصاص داشته است.
در این پژوهش که بخشی از یک مطالعه‌ی گسترده‌تر با موضوع بررسی شیوع و عوامل مصرف الکل، دخانیات، ماری جوانا و سایر مواد روانگردان در دانشجویان برزیلی بوده است، حدود 12600 نفر از دانشجویان برزیلی از 27 شهر بزرگ این کشور انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: 1. کسانی که به طور منظم در مراسم مذهبی شرکت می‌کردند (1/39 درصد)، و 2. آنهایی که حضور منظمی در مراسم مذهبی نداشتند (هر از گاهی برای یک مراسم خاص در تجمعات مذهبی شرکت می‌کردند، یا در زمان انجام مطالعه اصلاً در مراسم مذهبی شرکت نمی‌کردند) (8/60 درصد). پس از آن، هر کدام از این دانشجویان، پرسشنامه‌ای با 98 پرسش گزینه‌ای را تکمیل کردند که در آن، اطلاعاتی درباره‌ی مصرف انواع مواد و رفتارهای مرتبط با آن گنجانده شده بود.
طبق نتایج مطالعه، مصرف مواد در آن دسته از دانشجویانی که حضور منظمی در مراسم مذهبی نداشتند، به طور قابل توجهی بیشتر از گروه دیگر بود و حتی پس از کنترل و همسان‌سازی ویژگی‌های جمعیت‌شناختی این دو گروه، تفاوت مذکور همچنان دیده می‌شد.
احتمال مصرف الکل، دخانیات (به ویژه، سیگار)، ماری جوانا، و حداقل یکی از مواد غیر قانونی، در دانشجویانی که حضور منظمی در مراسم مذهبی نداشتند، به ترتیب، 52/2، 83/2، 09/2 و 42/1 برابر دانشجویان گروه اول (کسانی که به طور منظم در مراسم مذهبی حضور می‌یافتند) بود.
به این ترتیب و براساس نتیجه‌گیری مؤلفان، این مطالعه نشان می‌دهد که دینداری و حضور مداوم در مراسم مذهبی، عاملی بسیار قوی و محافظت‌کننده در مقابل سوءمصرف مواد است و در کاهش رفتارهای منجر به اعتیاد، نقش بارزی دارد.
به گفته‌ی این پژوهشگران برزیلی، مطالعه‌ی آنها نخستین پژوهشی است که نقش محافظ دینداری را در پیشگیری از مصرف مواد در دانشجویان برزیلی ارزیابی می‌کند. یافته‌های این مطالعه، تأییدکننده‌ی مطالعاتی است که پیش از آن در سایر کشورها انجام شده و نقش مذهب را در پیشگیری از برخی رفتارهای منفی (مانند سوءمصرف مواد) نشان می‌دهد.
به نوشته‌ی محققان مذکور، شاید بتوان گفت که نقش محافظت‌کننده‌ی دینداری به این دلیل باشد که مذهب، به طور نوعی، تقویت‌کننده‌ی معنا و مفهوم در زندگی انسان است و موجب می‌شود که افراد، ارزش‌ها و رفتارهای بهتر و متعادل‌تری را برای رسیدن به یک زندگی سالم انتخاب کنند. علاوه بر این، از آنجا که تعهد مذهبی، به منزله‌ی عاملی قوی و باثبات بر ضد رفتارهای منفی مانند سوءمصرف مواد شناخته شده، لازم است که اصول و مؤلفه‌های موجود در دینداری (که نقش پیشگیرانه‌ی مذهب را در مطالعاتی مانند مطالعه‌ی حاضر نتیجه می‌دهد) مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
براساس نتیجه‌گیری محققان، این پژوهش، توانایی آن را دارد که در برنامه‌ها و مداخلات پیشگیرانه، درمانی و بازتوانی در نظر گرفته شود و اثربخشی این‌گونه مداخلات را افزایش دهد. برای نمونه، گنجاندن ابعاد معنوی و مذهبی در برنامه‌های پیشگیرانه و درمانی تدوین‌شده برای دانشجویان می‌تواند به کاهش میزان مصرف الکل و مواد در محیط‌های دانشگاهی منجر شود. علاوه بر این، تشویق دانشجویان به ارتقای بهداشت معنوی خود می‌تواند در کاهش پیامدهای بالقوه منفی و زیانبار مصرف الکل و مواد نقش داشته باشد و در نهایت، می‌توان مقوله‌ی دینداری را به عنوان جزئی اساسی در مداخلات درمانی و پیشگیرانه‌ی مربوط به رفتارهای پرخطر جنسی نیز گنجاند، چنانکه برخی تحقیقات قبلی نیز تأثیر دینداری را در این زمینه نشان داده‌اند.
علاوه بر آن، نتایج این مطالعه می‌تواند انگیزه‌ای برای فعالیت بیشتر نهادها و گروه‌های مذهبی در جهت پیشگیری از سوءمصرف مواد و ارتقای بهداشت همگانی افراد باشد. به گفته‌ی محققان، مطالعات پیشین نیز نشانگر آن است که برنامه‌های پیشگیرانه و درمانی انجام‌شده توسط سازمان‌ها و مؤسسات خیریه و مذهبی (از جمله، گردهم‌آیی‌های اعضای مؤسسات خیریه، یا انجمن‌های خودجوش افرادی که عقاید مذهبی مشترک دارند) می‌تواند نتایج مفید و سودبخشی به همراه داشته باشد.
منبع:
Gomes FC, de Andrade AG, Izbicki R, Moreira Almeida A, Oliveira LG. Religion as a protective factor against drug use among Brazilian university students: a national survey. Revista brasileira de psiquiatria (Sao Paulo, Brazil : 1999). 2013;35(1):29-37.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر