زنان معتاد باید رده بندی شوند / بسیاری از زنان از مواد مخدر چیزی نمی دانند

فرید براتی معتقد است که زنان معتاد باید رده بندی شوند
بسیاری از زنان از مواد مخدر چیزی نمی دانند

زنان بدون اینکه کشیدن سیگار را تجربه کرده باشند به مصرف مواد مخدر صنعتی مثل شیشه روی آورده اند ، و در چرایی مصرف خود می گویند که به ما گفته بودند که ماده مخدر نیست  و ما صرفا به منظور لاغری، زیبا سازی و تناسب اندام مصرف می کنیم.

  در باب اعتیاد ، آمارهای ضد و نقیض فراوانی وجود دارد، که این تناقض در مورد اعتیاد زنان شدت بیشتری به خود می گیرد. در سال های اخیر بیش از آنکه بحث افزایش مصرف کنندگان زن مطرح باشد، افزایش ورودی زنان به مراکز درمان و ترک اعتیاد خبر ساز شده است. بر اساس آمار دهه 80 تعداد معتادان زن 5.4 درصدد معتادان را تشکیل می داد ، اما به گفته براتی سده  این میزان در آخرین بررسی صورت گرفته در دهه 90 رقم 9.4 درصد را به خود اختصاص داده است، که نشان می دهد میزان اعتیاد زنان به مواد مخدر نزدیک به دو برابر افزایش پیدا کرده است. 

با این حال افراد مخالف دیدگاه افزایش تعداد زنان معتاد، معتقدند که این افزایش دو برابری معتادان زن را نشان نمی دهد؛ بلکه نشان دهنده افزایش تمایل زنان معتاد به مراجعه به مراکز درمان و ترک اعتیاد است.چرا که در سال های اخیر امکانات و تسهیلات ترک اعتیاد بیشتر شده است.

فرید براتی سده، مدیر کل اسبق ستاد مبارزه با مواد مخدر در گفت و گو با "شهر" می گوید: هر کدام از این دو دیدگاه واقعیت ها و حقایقی را برای ما آشکار می کنند. شواهد حاصل از مراجعه به مراکز درمانی و ترک اعتیاد نشان می دهد که سن مصرف زنان تا حدی پایین آمده است. از سوی دیگر  روند مصرف مواد مخدر در زنان همانند جریانی که در گذشته اتفاق می افتاد نیست.

براتی سده در این باره می گوید: درگذشته مصرف با مواد دروازه ای همچون سیگار، الکل و حشیش آغاز می شد، بعد به تدریج به سمت مواد خطرناک مثل هروئین، کراک یا شیشه گرایش پیدا می کردند، اما در حال حاضر این موضوع در زنان ما صدق نمی کند. زنان بدون اینکه کشیدن سیگار را تجربه کرده باشند به مصرف مواد مخدر صنعتی مثل شیشه روی آورده اند ، و در چرایی مصرف خود می گویند که به ما گفته بودند که ماده مخدر نیست  و ما صرفا به منظور لاغری، زیبا سازی و تناسب اندام مصرف می کنیم. مورد دیگری که این روزها شایع شده است، استفاده دختران دانشجو از این مواد جهت تقویت کردن حافظه آنان در شب های امتحان است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند مسائل اقتصادی و معیشتی نیز در گرفتار شدن زنان در افیون مخدر موثر است. به طوری که آن را یکی از عوامل عمده اعتیاد زنان به حساب می آورند. براتی سده معتقد است ، مسائل اقتصادی به طور غیر مستقیم در اعتیاد زنان موثر است. به گفته او بسیاری از زنان از طریق همسران یا اعضای خانواده خود به خصوص پدر یا برادر خود با مواد مخدر آشنا شده و از آن استفاه می کنند. از آنجا که بیشتر این زنان از لحاظ مالی نیز به این مردان وابسته هستند، این وابستگی در چرخه مصرف مواد مخدر حادثه ساز خواهد بود. براتی سده می گوید:«وابستگی مالی زنان به مردان باعث ایجاد یک موازنه قدرت نابرابر می شود، که در یک سوی آن مردان و در سوی دیگرش زنان قرار دارند. همین ساختار قدرت نابرابر باعث اقتدار و افزایش کنترل مردان به این زنان می شود. اینجاست که مبارزه قدرت آغاز می شود.» به گفته براتی سده، زنان در این زمان برای آنکه توانایی های خود را به رخ بکشند و بخشی از قدرت را ازآن خود کنند، از توانایی ها و جذابیت ها خود به خصوص جذابیت های جنسی استفاده می کنند که همین امر باعث افزایش آسیب های اجتماعی می شود.

مقابله با استرس های روزمره و افسردگی را می توان یکی دیگر از عوامل موثر گرایش زنان به مواد مخدر دانست. عاملی که به اعتقاد براتی سده زنان بیشتر از مردان با آن دست به گریبانند. 

این کارشناس اعتیاد معتقد است : برای کاهش میزان اعتیاد در بین زنان باید مصرف کنندگان مواد مخدر را رده بندی کنیم.یعنی نباید کسی که سابقه یک یا دو بار استفاده را دارد، با کسی که به صورت حرفه ای مواد مخدر مصرف می کند را در یک رده قرار داد و با نگاهی یکسان به آنها نگاه کرد.

از دیدگاه او پیشگیری و آموزش حرف اول را می زند. در مورد زنان باید کانون های خطر  شناسایی شده و در مورد آنها اطلاع رسانی شود. سالن های زیبایی و بدن سازی از محیط های پرخطری به حساب می آیند، مسئولان آنها باید آموزش دیده و خود به عنوان آموزش دهنده برای زنان مراجعه کننده عمل کنند. در محیط های دانشگاهی و آموزشی نیز باید فعالیت ها اطلاع رسانی و مشاوره ای پررنگ تر شود.

 از سوی دیگر افزایش تسهیلات و امکانات و تسهیل در دسترسی به آنها باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. به گفته براتی سده گاهی حتی این امکانات به کمک های مالی نیز اطلاق می شود. این کمک ها می تواند از طریق بیمه ، یارانه ها و حمایت های مالی دستگاه های اجرایی باشد. از طرفی سازمان های متولی همچون بهزیستی و کمیته امداد باید به برنامه ریزی های کلان در این حوزه اقدام کنند. برنامه ریزی که قدم اول آن پذیرش اعتیاد زنان، و روند رو به رشد آن در جامعه است.