عنوان: متادون (مواد مخدر)
معرف
1- معادل انگلیسی: Methadone
2- تعریف: متادون یک داروی مخدر صنعتی قوی است که کمتر از مرفین و هروئین اعتیادآور است و غالباً به عنوان یک داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر به کار می‌رود (1).
متن
متادون با ساختار شیمیایی زیر (2) یک اپیوئید سنتزی و داروی جانشین‌شونده برای مهار اعتیاد به هرویین و مواد سستی‌زا محسوب می‌شود (3).
در گرماگرم جنگ جهاني دوم، پزشكان براي تسكين درد مجروحان جنگي، از مرفين استفاده مي‌كردند اما در آن گيرودار تهيه ترياك و استخراج مرفين از آن كار ساده‌اي نبود و به هزينه بسياري نياز داشت، تا اينكه يك شيميدان آلماني موفق به تهيه متادون شد. تأثير متادون دو برابر قويتر از مرفين بود. ضمن آنکه تهيه آن به هزينه بسيار كمتري نياز داشت و در زماني كوتاه مي‌شد مقادير زيادي از آن‌را تهيه نمود (4).
قابلیت متادون در مهار اعتیاد به مخدرها ناشی از چند عامل است؛ مهمتر از همه اینکه با مصرف روزانه متادون از بروز علائم ترک در بیمار جلوگیری می‌شود و عطش او برای هرویین کاهش می‌یابد. دوم اینکه متادون نشئگی ایجاد نمی‌کند و به این ترتیب شخص اشتیاق ویرانگری برای مصرف آن ندارد. دیگر اینکه در بدن انسان تحمل دارویی نسبت به متادون ایجاد نمی‌شود و میزان ثابتی از آن را می‌توان برای مدت طولانی مصرف کرد. همچنین وجود متادون در بدن از بروز نشئگی شدید در هنگام مصرف هرویین جلوگیری می‌کند و در نتیجه جذابیت آن را برای معتاد کاهش می‌دهد و در نهایت فقدان نشئگی و مدت طولانی تأثیر متادون باعث می‌شود شخص در یک وضعیت طبیعی به زندگی عادی خود بپردازد (5).
اما چه دلايلي باعث مي‌شود كه متادون بتواند نقش داروي جايگزين را ايفاء نمايد؟ شايد موارد زير بتواند پاسخگوي پرسش اخير باشد:
الف) متادون يك مسكن بسيار قوي است و موجب مي‌شود تا دردها و ناراحتي‌هايي كه در اثر قطع مصرف ماده مخدر به بيمار دست مي‌دهد قابل تحمل شود. به اين نحو به بافتهاي بدن فرد معتاد فرصتي داده مي‌شود تا خود را با شرائط جديد سازگار کند.
ب) ميزان مصرف روزانه متادون بسيار كمتر از مواد سستي‌زاي ديگر است. (متادون در روز فقط يكبار مصرف مي‌شود) و پايداري اثر آن در بدن بيشتر است.
ج) اعتياد به متادون خطر كمتري دارد (زيرا متادون نشئه‌زا و خواب‌آور نیست) و وابستگي به اين دارو با Colonidin درمان مي‌شود (6).
اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن داده‌اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎمۀ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﺎﻣﺘﺎدون ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮد ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻪ ﻫﺮویین را ﺑﻪ دﻻﻳﻞ زﻳﺮ، ارﺗﻘﺎ ﺑﺨﺸﺪ:
1- ﻫﺮویین ﺑﺎ ﻣﻮاد دﻳﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺷﻮد و ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ آن زﻳﺎد اﺳﺖ.
2- ﻣﺘﺎدون ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮراﻛﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻲﺷﻮد و ﺧﻄﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﺮویین را ﻧﺪارد. اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮهای ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺘﺮك از وﺳﺎﻳﻞ آﻟﻮده در ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﮔﺮدد و درﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻧﺪه از راه ﺧﻮن ﻫﻤﭽﻮن ﻫﭙﺎﺗﻴﺖB، ﻫﭙﺎﺗﻴﺖC (ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺸﻜﻼت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﺑﺮاي ﻛﺒﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ) و HIV ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.
3- اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﺎﻣﺘﺎدون ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺘﻌﺎدل و ﺑﺎﺛﺒﺎﺗﻲ دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﺧﻮاب ﻣﻲﺷﻮد.
4- ﻓﺮد ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺤﺖ فشارعصبی ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد، زﻳﺮا ﻧﮕﺮان ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗأﻣﻴﻦ ﻫﺮویین ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻜﺮر در ﻃﻮل ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﻧﻴﺴﺖ.
5- ﻣﺘﺎدون ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ درﺑﺪن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ روزاﻧﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد.
6- ﻣﻴﺰان ﺟﺮم برای ﺗأﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻫﺮویین ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.
7- ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﺘﺎدان ﺑﺎﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﭼﺎق و ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد ﻣﻲﺷﻮد.
8- ﻣﺘﺎدون ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارزان ﺗﺮ اﺳﺖ.
9- درﺑﻌﻀﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺘﺎدون را ﻗﻄﻊ کرد (درﺻﻮرت ﺗﺸﺨﻴﺺ گروه درﻣﺎﻧﻲ) (7).
باید توجه داشت که این دارو حتما با نظارت پزشک مصرف شود. مصرف افراطی این دارو علائمی همچون تعریق، دل‌درد، خواب‌آلودگی، کاهش اشتها، کاهش میل جنسی و خارش بدن و جوش‌های پوستی را به‌همراه دارد(8).
کلید واژه ها
متادون، آنتاگونیست مرفین، ترک اعتیاد به هرویین.
ارجاعات
1) "methadone." A Dictionary of Chemistry. Oxford University Press, 2008. Answers.com 09 Apr. 2009. http://www.answers.com/topic/methadone
2) http://en.wikipedia.org/wiki/Methadone
3- صفاتیان، سعید و دیگران. آشنایی با مواد صناعی اعتیادآور. تهران: انتشارات دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، 1382،ص36.
4- کاکویی، عیسی. گامی در شناخت مواد مخدر و روانگردان. تهران: دانشگاه علوم انتظامی، 1385،ص231.
5) methadone. (2009). In Encyclopedia Britannica. Retrieved April 09, 2009, from Encyclopedia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/378256/methadone
6- احتشامی، علی؛ کلیات و طبقه‌بندی مواد مخدر. تهران: دانشگاه علوم انتظامی، 1385،ص63.
7- صفاتیان، سعید و دیگران؛ آشنایی با مواد صناعی اعتیادآور. همان.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر