گیاهان توهم زا-HallucinogenicPlants

عنوان:
گیاهان توهم زا
معرف:
1- معادل انگلیسی:HallucinogenicPlants
2- تعریف: گیاهان توهم زا،گیاهانی هستند که باعث تحریف حواس و توهم می‌شوند (1).
3- كاربرد در ناجا: اين موضوع در حوزه پلیس  مبارزه با مواد مخدر ناجا قرار دارد.
متن:
مواد توهم زای طبیعی، از گیاهان، بوته‌ها، قارچ‌ها یا گل‌ها به‌دست می‌آیند. بعضی از این گیاهان، به‌طور مستقیم مصرف می‌شوند و از برخی از آن‌ها نیز مواد توهم‌زا تهیه و سپس مصرف می‌شود. یک دسته معروف از این مواد توهم‌زا، فرآورده‌های گیاه شاهدانه هستند؛ که عبارتند از: حشیش، بنگ، گراس (ماری‌جوانا) و روغن حشیش (2).‌ از قارچ گندم چاودار، که ارگوت نامیده می‌شود نیز، ماده توهم‌زای دیگری درست می‌کنند که با نام ال اس دی، در بازار مصرف وجود دارد (3). اما به جز این دو دسته از مواد توهم‌زا، گیاهان دیگری نیز وجود دارند که یا مصرف مستقیم آن‌ها ایجاد توهم می‌کند و یا موادی از آن‌ها تهیه می‌شود که ایجاد توهم خواهد کرد.
قارچ‌های جادو (Magic Mushroom): قارچ‌های چتری حاوی ماده توهم‌زای سیلوسیبین و سیلوسین هستند. آزتک‌ها که از تمدن‌های قدیمی مکزیک بوده‌اند، این قارچ‌ها را «گوشت خدایان» نامیده‌اند (4). آن‌ها به‌ویژه در مراسم تاج‌گذاری پادشاه «موکتزومای دوم» در سال 1502 میلادی از این قارچ‌ها استفاده کردند (5).
سیلوسیبین یک ماده توهم‌زا است که جزو کلاس ایندول تری‌پتامین طبقه‌بندی می‌شود و فرمول گسترده آن به شکل زیر است (6):

 
سیلوسیبین کریستال بی‌رنگ است، که به شکل کپسول‌های رنگارنگ عرضه می‌شود (7) و یا قارچ‌های حاوی این ماده به صورت خام، پخته، یا دم کرده در مشروبات الکلی، بلعیده می‌شود (8).
کاکتوس مسکال: یک کاکتوس کوچک و بدون خار است که ماده اصلی آن -یعنی مسکالین- از مواد توهم‌زا می‌باشد. بومیان شمال مکزیک و جنوب‌غربی آمریکا، از این کاکتوس به‌عنوان بخشی از آیین‌های مذهبی خود، استفاده می‌کردند. بخش فوقانی کاکتوس، که بالای سطح زمین قرار می‌گیرد و به آن تاج کاکتوس می‌گویند، از قسمت‌های دکمه مانند نامتقارنی تشکیل شده است که آن‌ها را از ریشه جدا کرده و سپس خشک می‌کنند. معمولا این دکمه‌ها جویده یا در آب خیسانده می‌شوند، که مایع حاصل سُکرآور است. مسکالین علاوه بر این که به صورت طبیعی از این قارچ‌ها به‌دست می‌آید، از طریق مصنوعی هم تهیه می‌شود. فرمول گسترده مسکالین به شکل زیر است (9):

 

 
 
شکل‌های غیرقانونی مسکالین عبارتند از: ماده خشک و قاچ شده به شکل دکمه، کاکتوس دکمه‌ای درون کپسول، پودر مسکالین در کپسول‌ها یا به شکل قرص (10).
مریم گلی (Salvia):گیاهی چندساله، علفی، ریشه راست، دارای انشعاب‌های فراوان ساقه با ارتفاع 80-50 سانتی‌متر است. این گیاه که به مریم چمنی هم معروف است، در زمین‌های خیلی خاص و مرغوب مثل زمین‌های شمال کشور، رشد می‌کند. این گیاه، حاوی یک نوع ماده روانگردان طبیعی است که بنا به اظهارات مصرف کنندگان آن، توهمات ایجاد شده از مصرف این گیاه، هم دیداری، هم شنیداری و هم لمسی یا به‌عبارتی سه بعدی است. این مصرف کنندگان، مدعی هستند که به بهشت می‌روند.
زیستگاه بومی این گیاه، در جنگل‌های ابری مکزیک است و برای صدها سال‌، توسط کاهن‌های محلی مازاتک (Mazatec) در طول جلسات درمان معنوی، استفاده می‌شده است. در طب سنتی نیز، در دزهای پایین برای درمان بیماری‌هایی از جمله اسهال، کم خونی، سردرد و رماتیسم استفاده می‌شود. اثرات روانگردان آن، شامل یادآوری خاطرات گذشته و ادغام خیالات و واقعیت‌ها (مثل درک از بودن در مکان‌های مختلف در یک زمان) است.
استفاده از این ماده، باعث بی‌قراری، احساس غم و اندوه و افسردگی و ترس می‌شود. علاوه بر این،ممکن است یک کاهش سریع در ضربان، بیان نامفهوم، عدم هماهنگی در اعمال و از دست دادن آگاهی ایجاد کند (11).
اقاقیا:حدود 300 نوع از گونه اقاقیا وجود دارد. از دو گونه اقاقیا به‌نام‌های اقاقیای سنگالی و اقاقیای سیلانی، صمغ عربی تهیه می‌شود که حاوی مقادیر زیادی از دی‌متیل تری‌پتامین است(12).تری پتامین‌ها به طور طبیعی در گیاهان و قارچ‌ها یا حیوانات مختلف وجود دارند و از قدیم‌الایام به‌عنوان انفیه یا نوشیدنی‌های توهم‌زا، استفاده می‌شده‌اند. مشتقات «دی متیل تری پتامین» و «دی اتیل تری پتامین»، مواد توهم‌زایی هستند که به صورت پودر متبلور یا مایع، به همراه توتون یا جعفری یا ماری‌جوانا تدخین می‌شوند (13). شکل‌های غیرقانونی آن، جامد قهوه‌ای روشن (گیاه مطبوخ)، پودر، مایع روغنی، قرص و کپسول است (14). ساختار شیمیایی این دو ماده به شکل زیر است (15):


 
واژگان کلیدی:
توهم‌زا، مسکالین، پیوت، دی ام تی، دی ای تی، قارچ جادو، سالویا.
ارجاعات:

1-Shultes, Richard Evans; Hallucinogenic Plants; New York: Golden Press; Scanning and html by loplop, Aug '99
Maintained by Erowid.org; 1976:5.

موجود در آدرس:

https://www.erowid.org/library/books_online/golden_guide/g01-10.shtml

2- احتشامی، علی؛ کلیات و طبقه‌بندی مواد مخدر؛ تهران: دانشگاه علوم انتظامی؛ 45-44: 1385.
3- کاکویی، عیسی؛ گامی در شناخت مواد مخدر و روانگردان؛ تهران: دانشگاه علوم انتظامی؛ 1385:132.
4-همان. ص:131.

5- http://fa.wikipedia.org/wiki/قارچ‌های_جادو

6- http://en.wikipedia.org/wiki/Psilocybin_mushroom

7- کاکویی، عیسی. همان.
8- دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان ملل؛ اصطلاحات و اطلاعات مواد مخدر؛ مترجم: حسین نوری‌نژاد؛ تهران: دفتر تحقیقات کاربردی پلیس مبارزه با مواد مخدر؛ 1390:73.

9- http://fa.wikipedia.org/wiki/مسکالین

10- دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان ملل؛ اصطلاحات و اطلاعات مواد مخدر.همان. ص: 72.
11-UNODC؛ گزارش جهانی مواد مخدر؛ 69:2013.

12- http://rhodium.blogsky.com/1392/07/09/post-497/List-of-Acacia-species-known-to-contain-psychoactive-alkaloids-IN-IRAN

13-کاکویی، عیسی؛ گامی در شناخت مواد مخدر و روانگردان؛ تهران: دانشگاه علوم انتظامی؛ 1385:184.
14- دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان ملل؛ اصطلاحات و اطلاعات مواد مخدر؛ مترجم: حسین نوری‌نژاد؛ تهران: دفتر تحقیقات کاربردی پلیس مبارزه با مواد مخدر؛ 75:1390.

15- http://en.wikipedia.org/wiki/DMT

 
 
گروه ارائه دهنده مقاله: