مواد اعتیادآور مصنوعی / Synthetic Drugs (aka K2, Spice, Bath Salts, etc.)

عنوان:
مواد اعتیادآور مصنوعی
معرف:
1- معادل انگلیسی: synthetic drugs
2- تعریف: مواداعتیادآور مصنوعی به مواد اعتیادآوری گفته می‌شود که به صورت آزمایشگاهی ساخته می‌شوند و ریشه طبیعی ندارند و اثرات مختلفی بر بدن می‌گذارند (1).
3- كاربرد در ناجا: اين موضوع در حوزه پلیس  مبارزه با مواد مخدر ناجا قرار دارد.
 متن:
مواد اعتیادآور مصنوعی- شیمیایی، شامل مجموعه ای از مواد صنعتی مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی است که دارای اثرات مختلف بر بدن هستند. این دسته از داروها، با اسامی مختلفی نظیر داروهای غیر مجاز، داروهای باشگاهی یا مواد مصنوعی و یا مواد سنتزی اعتیادآور، شناخته می‌شوند.
نامگذاری این دسته از داروها، روز به روز دچار دگرگونی می‌شود که به دلیل ماهیت ساختاری این داروها است. به‌طوری که با اندکی تغییر در ساختار این داروها، داروهای جدیدتری با اثرات متفاوت بر سیستم اعصاب مرکزی، تولید می‌شود. این دسته از داروها، به دلیل اختلال در ادراک و خلق و خوی، به عنوان داروهای روانگردان نیز نامیده می‌شوند (2).
اولین سنتز شیمیایی آمفتامین‌ها، به عنوان دسته‌ای از این مواد در سال 1887 صورت گرفت و تحقیقات مربوط به فارماکولوژی این مواد، در سال 1930 شروع شد و برای درمان آسم و التهاب مخاط بینی، استفاده شد و حتی به صورت داروهای استنشاقی نیز وارد بازار شد. ولی پس از تغییر دیدگاه نسبت به این مواد و افزایش سوء مصرف این داروها به عناوین مختلف جهت کاهش اشتها، محرک و نیروزایی، عامل نشئه‌آور و ...، از سال 1970 ساخت و توزیع این داروها به شدت تحت کنترل و مراقبت دولت‌ها قرار گرفت. با کنترل و مراقبت در ساخت این ترکیبات، ورود غیرقانونی این داروها به داخل کشورها افزایش یافت و با نام‌های خیابانی، در بازارهای سیاه عرضه شد (3).
مواد اعتیارآور مصنوعی، از ترکیب سایر مواد شیمیایی و با استفاده از اصول علم شیمی، در آزمایشگاه‌ها یا کارگاه‌ها ساخته می‌شوند. این مواد، اساساً ریشه گیاهی ندارند و عمدتاً در اشکال دارویی وجود دارند و یا فلسفه اولیه تولید آن‌ها، استفاده دارویی بوده است. این مواد، به روش‌های متعددی طبقه‌بندی می‌شوند. یکی از کاربردی‌ترین روش‌های طبقه‌بندی این مواد، مبتنی بر اثر آن‌ها بر بدن است.
بر این اساس، مواد اعتیادآور صنعتی، توسطSAMHS(The Substances Abuse and Mental Health Services Administration) به چهار دسته تقسیم شدند: 1. مخدرها (آرام‌بخش‌ها) مثل: باربیتورات‌ها 2. توهم‌زاها مثل: LSD, (Lysergic Acid Diethylamid) PCP(Phencyclidine) (3)  محرک‌ها شامل: آمفتامین‌ها، متامفتامین و ریتالین 4. ضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی مثل: کتامین،GHB (γ-Hydroxybutyrate)، گلوتتماید (4). گروهی از مواد اعتیادآور نیز وجود دارند، که با تغییر در ساختار شیمایی یک ماده اعتیادآور طبیعی، به‌وجود می‌آیند و آن‌ها را با نام مواد اعتیادآور نیمه مصنوعی می‌شناسیم و از نظر آسیب‌های وارده، دست کمی از مواد مصنوعی ندارند (5)
سودآوری تجارت و خرید و فروش، جوان بودن جامعه مصرف کننده، ساده بودن روش‌های مصرف، عدم شناخت کافی در خصوص این مواد و نیز ضعف موجود در قوانین و مقررات مرتبط با مجازات‌ تولید، توزیع یا مصرف‌کنندگان آنان و نیز دست و پاگیر بودن روند تصویب و جاری‌سازی مقررات جدید، باعث فراگیر شدن مصرف این نوع داروها می‌شود.
واژگان کلیدی:
مواد مخدر مصنوعی، مواد اعتیادآور صناعی، داروهای روانگردان.
ارجاعات:
1- صفاتیان، سعید و دیگران (1382)؛ آشنایی با مواد صناعی اعتیادآور؛ تهران: انتشارات دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر.
2- صفاتیان، سعید و دیگران.همان.
3- صفاتیان، سعید و دیگران.همان.
4-صفاتیان، سعید و دیگران.همان.
5- احتشامی، علی. کلیات و طبقه بندی مواد مخدر؛ تهران: دانشگاه علوم انتظامی. 1385.
منابع بیشتر:
1-‌ کولهوفر، تارا. اکستاسی (وسایر مواد محفلی). مترجم: مهرداد مظفر؛ رشاد مردوخی. تهران: ستاد مبارزه با مواد مخدر، دفتر تحقیقات و آموزش. 1389.
2-‌ میلر، ریچارد لارنس. دانشنامه داروهای اعتیادآور. مترجم: اشکان پشنگ‌زاده. تهران: جهاد دانشگاهی، سازمان انتشارات. 1393.

هیچ نظری موجود نیست: